Zbrodnie w Stanisławowie – zbrodnie dokonane przez bojówki Ukraińskiej Powstańczej Armii oraz ludność ukraińską na ponad 200 polskich mieszkańcach kolonii Stanisławów, położonej w powiecie włodzimierskim województwa wołyńskiego, podczas tzw. rzezi wołyńskiej.
Stanisławów był miejscowością z 80-procentową większością Polaków, liczącą co najmniej 84 gospodarstwa.
Do sierpnia 1943 roku we wsi doszło do kilku uprowadzeń polskich mężczyzn przez upowców. W maju 1943 roku (7 lub 11 maja) bojówka UPA uprowadziła i zabiła 6 Polaków. W lipcu 1943 roku zabito 4-osobową rodzinę Bronickich. Na początku sierpnia uprowadzono i zabito kolejnych 9 Polaków.
14 sierpnia 1943 roku w wyniku napadu Ukraińców zginęło ponad 30 osób.
Pod wpływem tych ataków część polskich mieszkańców Stanisławowa uciekła do ośrodka samoobrony w Bielinie oraz za Bug. Wielu pozostało na miejscu obawiając się głodu i napadów dokonywanych na uchodźców. Ponadto Ukraińcy zapewniali, że nie grozi im niebezpieczeństwo.
29 sierpnia 1943 roku członkowie UPA oraz chłopi ukraińscy ze Stanisławowa, Stawek i Kracia wyłapali pozostających w miejscowości Polaków i wymordowali ich nad uprzednio wykopanymi dołami. Pierwsza ofiara, Piotr Bronicki (Branicki), została przecięta piłą. Pozostałych zabijano siekierami. W ten sposób zamordowano około 150 osób[1]. Ucieczką uratował się Franciszek Pogrzebski. Przeżył także kowal Józef Sziler, któremu darowano życie, by wykonywał prace na rzecz UPA (zbiegł w październiku 1943 roku).
W. i E. Siemaszko..., s. 882 – 884) (29.08.1943-prawosławne święto Wniebowzięcia NMP)
Źródło:
Władysław Siemaszko, Ewa Siemaszko, "Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na ludności polskiej Wołynia 1939-1945", Warszawa 2000.
| kolonia STANISŁAWÓW gromada Stanisławów, gmina Olesk, powiat Włodzimierz, woj. wołyńskie od 1927 r. parafia r-k Stawki Opracowywane w okolicy: Grada Mosurska, Janinbór, Stężarzyce, Strzelecka, Sokołówka, A B C D E-F G H I J K L-Ł M N O P R S-Ś T U W Z-Ż |
Projekt WYKAZU GOSPODARSTW, stan w około 1939 r.
| 1. | SZAFRANEK | Tadeusz, żona Maria z d. Kauba, dzieci: Juliusz 1924 |
| 2. | PISZCZYK | Aleksander, żona Julia z d. Sośler, (admin: w ks. paraf. nazwiska podobne: Piszczak, Sosler, Schüssler). |
| 3. | PISZCZEK | Bolesław, żona Kazimiera +1943 z d. Sawicka - zamordowana z małymi dziećmi IN +1943. |
| 4. | SOŚLER | IN. (prawdopodobnie brat Julii), syn Eugeniusz 1930-1999 (został księdzem). Po wojnie we wsi Kopyłów w parafii Horodło. V.n.: Sosler. |
| 5. | WACHOWICZ | Jan, żona Marianna z d. Jarzynka, dzieci: Władysław, Jan 1894 (zam. Jasienówka), Antoni, Jędrzej, Józefa, Katarzyna. |
| 6. | WACHOWICZ | Władysław, żona Alfreda z d. Sikorska, dzieci: Mirosław (wywieziony do Niemiec, po wojnie Pszczółki k/Gdańska), Janina (Janowska, poniżej). |
| JANOWSKI | Wacław +1943, żona Janina +1943 i małe dziecko IN. +1943. | |
| 7. | BRONICKI | Piotr +29.08.1943 (przecięty piłą). V.n.: Branicki. |
| 8. | OLOBRY | Stefan 1906 - s. Stanisława i Józefy z d. Wojtasiak, żona Maria 1911 z d. Janowska - c. Walentego i Katarzyny z d. Szot, córki: Irena 1932, Jadwiga 1936 i Teresa 1942. |
| 9. | OLOBRY | Stanisław 1904 - s. Stanisława i Józefy z d. Wojtasiak, żona Stanisława z d. Laube, dzieci Feliks, Roman, Kazimiera. |
| 10. | CHOMACKI | Mikołaj 1911 - s. Mikołaja i Konstancji, żona Janina z d. Kamińska, córka Aurela 1935. Po wojnie na Żuławach. |
| 11. | KOC | Piotr 1897-1972 - s. Walentego i Marianny z d. Góral, żona Anna 1896 z d. Kowal, dzieci: Stanisława 1921 (Władysław Batyra - z Hajków, do czasu napaści sowieckiej prowadzili sklep w Stanisławowie), Władysława 1926, Kazimiera 1928, Leokadia 1930. W sierpniu (około 28-go) 1943 roku Anna z trzema młodszymi córkami została zamordowana przez Ukraińców (w książce p.p. Siemaszków są podane dwie córki). Walenty 1870-1943 został zamordowany na początku września. Rodzeństwo Piotra to: Julia, Katarzyna i Jan 1902. |
| 12. | JEDLIŃSKI | Józef, żona Zofia, dzieci: córka Stefania. |
| 13. | MIAZGA | Jan, II żona Franciszka z d. (prawdopodobnie) Żuk lub Żak, dzieci: Bolesław, Genowefa, Czesław, Antoni. |
| 14. | MIAZGA | Michał, żona Konstancja z d. Chojnacka, dzieci: Marek (po wojnie w USA), Władysława, Kazimiera, Helena, Zofia. |
| 15. | MIAZGA | Mirosław, żona Marianna z d. Chojnacka, dzieci: Alfons (zm. mając 12 lat), Kamila, Janina, Aniela. |
| 16. | MIAZGA | Władysław, żona Stefania z d. (prawdopodobnie) Zielińska, dzieci: Maria, Ryszard, Emina, Zygmunt, Stanisław, Sabina. |
| 17. | SAWICKI | Aleksander, żona Franciszka z d. Wężyk, dzieci: córka Genowefa (Szkodzińska) +1943. |
| 18. | SAWICKI | Wiktor +1943, żona Felicja +1943, dzieci: Wiktor +1943, Rozalia +1943, Leokadia +1943, Maria +1943. |
| 19. | KATA | Jan, żona Weronika, dzieci: Lucyna +1943, Julia (wywieziona do Niemiec), Bolesław i Gustaw. |
| 20. | KATA | Michał, żona Józefa, dzieci: Wacław i Mieczysława wywiezieni do Niemiec. |
| 21. | SĘKOWSKI | Stanisław +1943, żona Janina +1943, małe dziecko IN. +1943. |
| 22. | FURMANIUK | Pietro, żona Ulana, trzech synów było w bandach. Ulana ostrzegła Piotra Koca: "Twoich pobili", następnie przykryła Go snopkami na polu, wieczorem kazała uciekać. |
| 23. | SZOT | Jakub, żona Stanisława, dzieci: Marian, Kazimiera, Marianna. V.n.: Szott. Sot. |
| 24. | KRASZEWSKI | Jan +16.08.1943, żona Zofia, dzieci: Jerzy 1931, Zdzisław 1934 i Tadeusz 1936. W ich dużym nowym domu mieściła się szkoła (I i II klasa). Po wojnie: powiat hrubieszowski. |
| 25. | KRASZEWSKI | IN., brat Jana, syn Roman 1925. |
| 26. | OLOBRA | Stefania +16.08.1943 (przebita bagnetem). |
| Brak innych informacji. Proszę Państwa o pomoc w uzupełnianiu wykazu. Objaśnienie: rok w barwie: niebieskiej - śmierć z rąk bandytów ukraińskich (w tym tzw. "upa"). IN. - imię/imiona nieznane. | ||
| |||||
L.p.
|   | Informacje |  | ||
1.
| Elżbieta Goworek | [lipiec 2008] poz.1. | elagow(a)wp.pl | ||
2.
| Monika Wojnowska | [październik 2008] poz. 2, 4, [listopad 2009] poz. 7 na podst. tekstu na stronie www, korekta i uzup. w poz. 2, 4. | wojnowska.monika(a)gmail.com | ||
3.
| Marianna Grackiewicz | [styczeń 2009] poz. 5 | marianne-g(a)gmx.de | ||
4.
| Wiesława Chrobak (Olobry) | [grudzień 2009] poz. 8-9 z opowieści rodziców Olobry Stefana i Marii | wieslawachrobak5(a)wp.pl | ||
5.
| Szymon Kulikowski | [kwiecień 2010] poz. 10 | kulik52(a)wp.pl | ||
6.
| Zdzisław Batyra | na podst. relacji mojej mamy Stanisławy Batyra z domu Koc: [sierpień 2010] poz. 3, 6, 11-17, [listopad 2010] poz. 18-22, uzup. w poz. 6, 11 | zdzisb(a)poczta.onet.pl | ||
7.
| Tomasz Szot | - s. Mariana. [czerwiec 2013] poz. 23. | tom1967(a)autograf.pl | ||
8.
| Przemysław Portuś | [listopad 2013] poz. 24-26. ze wspomnień na stronie www | port14(a)interia.pl | ||
Data powstania strony: lipiec 2008 r., ostatnia edycja: listopad 2013 r.
podstrona jest częścią
www.wolyn.ovh.org
www.wolyn.ovh.org
.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz