Świętocin pow. Włodzimierz Wołyński: upowcy oraz miejscowi Ukraińcy siekierami, pikami, piłami do rznięcia drzewa itp. wymordowali około 100 Polaków

http://pl.wikipedia.org/wiki/Zbrodnie_w_%C5%9Awi%C4%99tocinie

Zbrodnie w Świętocinie – zbrodnie dokonane podczas tzw. rzezi wołyńskiej na ludności polskiej w kolonii Świętocin położonej w powiecie włodzimierskim województwa wołyńskiego przez oddziały Ukraińskiej Powstańczej Armii oraz ludnośćukraińską. Według obliczeń Władysława i Ewy Siemaszko łącznie w kilku napadach zginęło 144 Polaków.

Ludność Świętocina, który liczył około 60 gospodarstw, długo przed rozpoczęciem zbrodni była kontrolowana przez wartowników ukraińskich, będących prawdopodobnie partyzantami UPA. Polacy byli zmuszani przez partyzantów do przewożenia ich zaprzęgami konnymi (tzw. podwody). Latem 1943 roku trzech Polaków nie powróciło z podwodów.

29 sierpnia 1943 roku rano Świętocin został opanowany przez miejscowych Ukraińców ubranych w mundury polskie i niemieckie. Polaków wyłapywano i zabijano na miejscu, bądź prowadzono do lasu przyległego do wsi i tam mordowano w okolicach leśniczówki. Ofiary wrzucano do kilku przygotowanych dołów. Zabijano z broni palnej, bądź przy użyciu różnych narzędzi. Tego dnia zginęło około 80 osób. Część mieszkańców kolonii zdołała zbiec do lasu, gdzie Ukraińcy urządzali na nich obławy. Oprawcy oszczędzili schwytaną 5-osobową rodzinę Nowakowskich, która przed niedoszłą egzekucją zaintonowała modlitwę. W samej miejscowości przy życiu pozostawiono tylko Polaków będących wyznawcami sztundyzmu, opacyfistycznych przekonaniach oraz kilku katolików, którzy się u nich schronili.

Kilka dni po tej zbrodni upowcy rozstrzelali w leśniczówce dwadzieścia kilka osób, pojmanych uciekinierów ze Świętocina i pobliskiej Głęboczycy, również zaatakowanej przez UPA. 2 września 1943 roku w Świętocinie Ukraińcy zabili uderzeniamiorczyka z głowę kolejnych 18 schwytanych osób (4 rodziny). Do ich pochowania zmuszono sztundystę Wiktora Kozaka.

Ostatnią zbrodnią UPA na Polakach w Świętocinie było wymordowanie 11 listopada 1943 w sąsiadującym z kolonią lesie wszystkich miejscowych sztundystów, tj. 23 osoby.

Literatura

Grzegorz Motyka, Ukraińska partyzantka 1942-1960, Warszawa 2006 Wyd. Instytut Studiów Politycznych PAN, Oficyna Wydawnicza "Rytm", ISBN 83-88490-58-3 (ISP PAN,) ISBN 83-7399-163-8 (Rytm), ISBN 978-83-88490-58-3, s. 337;

• Władysław Siemaszko, Ewa Siemaszko Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na ludności polskiej Wołynia 1939-1945, Warszawa 2000 , Wydawnictwo "von Borowiecky"; ISBN 83-87689-34-3, s. 939-941.

kolonia ŚWIĘTOCIN gromada Świętocin, gmina Werba, powiat Włodzimierz, woj. wołyńskie od 1927 r. parafia r. Stawki Opracowywane w okolicy: Stawki, Janinbór, Jasienówka, Owłoczym, Hajki, Jagodno, Pniaki, Głęboczyca, A B C D E-F G H I J K L-Ł M N O P R S-Ś T U W Z-Ż

Kolonia Świętocin, wcześniej o nazwie kol. Hajki, zwana też czasami Świąteczno (może i Świętoczyn?), powstała w wyniku rozparcelowania majątku Hajki, który należał do Ewy Świąteckiej. Majątek od północy przylegał do wsi Hajki (Słownik geogr.). Projekt WYKAZU GOSPODARSTW, stan w około 1939 r.
1.	FIK	Jan 1872 - s. Franciszka i Rozalii z d. Magdziarz, żona (śl.1895) Marianna 1874 z d. Żuk, dzieci: Józefa 1896, Andrzej 1897, Piotr 1899, Karol 1903 (w poz.7), Władysław 1906, Stanisław 1910 (poniżej), Józef 1914 (w Turyczanach), Bolesław 1916.
	FIK	Stanisław, żona Eugenia z d. Nowakowska - c. Anieli, dzieci (tu ur.): Andrzej 1940. Po wojnie w Strucfoniu k/Chełmna, województwo kujawsko-pomorskie.
2.	MICKIEWICZ	Władysław 1883, żona Maria 1893 z d. Mazurek, dzieci: Maria 1909 (m.Karol Kowalczyk), Leontyna 1914 (m.Bronisław Studziński), Bolesław 1915, Janina 1917 (m.Bolesław Soja), Helena 1917, Mieczysław 1921, Kazimierz 1923, Edward 1925.
3.	MANIAS	Józef +1943, żona Władysława +1943 z d. Sułkowska. Posiadacze gruntów, domów, sadów, pasieki w Świętocinie, Świętocinie Kolonia i Wierzbicznie, 4 małych dzieci (od 3 do 8 lat). Wszyscy zostali zamordowani przez morderców z tzw. UPA w 1943r.
4.	MICHEL	Łucja +1943 z d. Popielska z Lwowa, właścicielka domu z gruntem, syn Antoni (poniżej). Łucja została zamordowana na progu swojego domu. Podobny los spotkał Stanisława i Jana Michelów - mieszkali niedaleko Świętocina.
	MICHEL	Antoni, żona Stefania z d. Manias, córka Renata
5.	KUCZYŃSKI	Franciszek +1943, żona Adela +1943, dzieci: Antoni, Leokadia, Piotr 8.06.1922.
6.	KRASZEWSKI	Antoni 1906 - s. Dominika. Po wojnie w nowej Polsce.
7.	FIK	Karol - s. Jana i Marianny (w poz.1), żona Zofia 1909 z d. Michlewska, dzieci: Mirosław 1929, Czesława 1931, Danuta 1933, Eugeniusz 1938, Maria 1941. Po wojnie w Tuchaniach k/Dubienki, województwo lubelskie.
8.	WIŚNIEWSKI	Wincenty 1903 - s. Antoniego i Rozalii, żona Pelagia 1906 z d. Nowakowska - c. Anieli, dzieci: Władysława 1928, Józef 1930, Roman 1933, Lucjan 1935, Jan 1939, Zofia 1944 (...). Po wojnie w Strucfoniu k/Chełmna, woj. kujawsko-pomorskie.
8.	ŻUK	Karol, żona Katarzyna, dzieci: Władysław, Wincenty, Ludwik, Jan, Tadeusz Wincenty (poniżej). Gospodarstwo 7 ha.
9.	ŻUK	Wincenty, żona Józefa z d. Rycerz, dzieci: Piotr, Antonina. Gospodarstwo 14 ha.
10.	KOC	Michał +1943, żona Felicja z d. Szatańska, dzieci: Piotr, Paweł +1943, Stefan (poniżej), Helena, Konstancja, Aleksandra, Stanisława, Leokadia.
11.	KOC	Stefan 1903 - s. Michała i Feliksy, żona (śl.1930) Aleksandra z d. Łuszczakiewicz.- c. Władysława i Teresy z d. Morozowska. Po wojnie: Białoskóry, pow. Hrubieszów.
12.	KĘDZIERSKA	Adela +1943.
13.	ŚLIWA	IN., małżeństwo.+1943.
14.	SANKOWSKI	Aleksander, żona Stanisława 1923 z d. Rzeszotko z Janówki - c. Wincentego i Józefy z d. Kicki. Los Aleksandra jest nieznany, Stanisława po wojnie zamieszkała w Ośnie Lubuskim, po II m.Sobol. (inf. anonim.)
15.	WĘGORZYN	Józef +1943 (zamordowany?), żona Stanisława 1911 z d. Babiarz/Babiaż - c. Stefana i Feliksy z d. Sołowska, dzieci: Maria 1930, Helena 1937, Adam 1942. Dn. 25.11.1943 r. wdowa poślubia Antoniego Grabasia z Wodzinowa.
Brak więcej informacji. Proszę Państwa o pomoc w uzupełnianiu wykazu. Objaśnienie: rok w barwie niebieskiej - śmierć z rąk bandytów ukraińskich (tzw. "upa").

Osoby zainteresowane miejscowością / udostępniające informacje: FORMULARZ zgłoszenia rodziny i uzupełnienia danych
L.p.		Informacje
1.	Bogdan Fik	[wrzesień 2005] poz. 1. [sierpień 2011] korekta w poz. 1.	bosyl48(a)gmail.com
2.	Małgorzata Golak	[sierpień 2007] poz. 2.	ggolak(a)o2.pl
3.	Jacek Drozdowski	[marzec 2008] poz. 3-5. Na całym Wołyniu od co najmniej XVIII wieku mieszkało bardzo wiele spokrewnionych osób z rodzin tu wymienionych i również nie wspomnianych. Po pamiętnym roku 1943 ślad po większości osób i rodzin zaginął. Źródło informacji: wspomnienia naocznych świadków z najbliższej rodziny.	jacekdrozdowski(a)poczta.onet.pl
4.	Leszek Mickiewicz	[styczeń 2009] uzup. poz. 2 na podst. relacji Edwarda Mickiewicza	leszek-mickiewicz(a)wp.pl
5.	Grzegorz Kucharski	[kwiecień 2009] uzup. poz. 5	grzegorz-1970_1970(a)o2.pl
6.	Przemysław Portuś	[styczeń 2011] poz. 6.	port14(a)interia.pl
7.	Mirosław Fik	[maj 2011] uzup. poz. 1. [sierpień 2011] poz. 7. [wrzesień 2011] poz. 8 na podst. relacji Lucjana Wiśniewskiego - s. Wincentego; uzup. w poz. 1	rtfik(a)cyf-kr.edu.pl
8.	Andrzej Mielcarek	[od maj 2011] uzup. poz. 1, 10, poz. 11, 15 dzięki "Wykazom osób..." -opr. ks. W.W. Żurek, poz. 12-13 z relacji Stanisława Małeckiego.	Strony o Wołyniu
9.	Zbigniew Żuk	[styczeń 2013] poz. 8, 9, 10. Mój telefon: +48 18 2648726	zuk(a)brda.net

Opis zdarzenia - przysłał Jacek Drozdowski. Dotyczy Świętocina, nazwisko MICKIEWICZ.
Nie znam imienia tego Pana, jednak muszę utrwalić z obowiązku pewne wydarzenia: Pan Mickiewicz okazał się podczas ucieczki przed oprawcami z UPA w 1943 r więcej niż godny swojego nazwiska. Był opiekunem i przewodnikiem najpowolniejszej, najsłabszej i najbardziej narażonej na zagładę grupy kobiet z małymi dziećmi uciekających ze Świetocina i okolicznych wsi. Pan ten doprowadził całą grupę szczęśliwie i w komplecie do Maciejowa, po drodze pomagał nosić małe dzieci matek, które nie nadążały za grupą. Warto mieć nadzieję, że odbierze kiedyś za to nagrodę.
Jest to informacja całkowicie pewna, od członków najbliższej rodziny uratowanych w grupie prowadzonej przez Pana Mickiewicza. 

---

Data powstania strony: sierpień 2006 r., ostatnia edycja: wrzesień 2016 r.
podstrona jest częściąwww.wolyn.ovh.org
inne strony O KRESACH.