środa, 28 lipca 2021

Radziwiłłów, gmina Radziwiłłów – miasto zamieszkane przez Żydów (do likwidacji getta w 1942 r.), a także przez Ukraińców i Polaków

Stacja kolejowa w Radziwiłłowie
Kliknij, aby powiekszyc
ze zbiorów NAC

Radziwiłłów, gmina Radziwiłłów – miasto zamieszkane przez Żydów (do likwidacji getta w 1942 r.), a także przez Ukraińców i Polaków, oraz polska osada wojskowa licząca 50 gospodarstw. W maju 1943 r., jak wspomina Stanisława Roztropowicz-Szkubel, jej rodzina przeniosła się z osady do miasta. Kiedy w lipcu wrócili na działkę po żywność, zostali ostrzeżeni przez sąsiadki Ukrainki. „Żadna z otaczających nas kobiet nie wyjaśniła, dlaczego są tak zdenerwowane, ani nie powiedziała, że z ich strony była to akcja ratowania naszego życia. W kilka godzin po naszym wyjeździe nasze byłe domostwo zostało obsadzone przez oddział UPA i zaczęło się wyczekiwanie na nasz ponowny przyjazd”. Na targu w Radziwiłłowie „mama dowiedziała się, że nasz dom na działce został spalony. Ostrzeżono też mamę bez szczegółowych wyjaśnień, by nikt z nas nie przyjeżdżał na działkę aż do odwołania. Ostrzeżenie to przekazała mamie Ukrainka mieszkająca około pół kilometra od naszego spalonego domostwa. W trakcie pozorowanego targowania się o cenę sprzedawanego towaru powiedzia- ła, że będzie przyjeżdżać na targ dwa razy w tygodniu i o ściśle określonej godzinie, i w wyznaczonym miejscu będą mijać się z mamą: ona jadąc furmanką, a mama idąc chodnikiem z przeciwnej strony. Bez zatrzymywania się, zobaczywszy mamę, kiwnie głową przecząco lub potwierdzająco. Jeśli przecząco, to znaczy, że nie wolno nam jeszcze przyjeżdżać na działkę, a jeśli potwierdzająco, to znaczy, że można. Przez około dwa tygodnie przekazywała sygnał oznaczający zakaz przyjeżdżania, aż wreszcie któregoś dnia spokojnie kiwnęła głową potakująco. Następnego dnia ojciec pojechał na działkę sam, młodzież została w mieście. Obejrzał spalony dom i cztery gniazda wygniecione w wysokim zbożu otaczającym siedlisko. Dniem i nocą koczowali tam upowcy, czekając na nasz przyjazd. W taki to sposób bezimienna Ukrainka uratowała nas od krwawej tragedii”.

Źródło: S. Roztropowicz-Szkubel, Ostrzeżenie, [w:] Bracia zza Buga. Wspomnienia z czasu wojny, zebrał Jan Turnau, Lublin 1999, s. 106–110.

miasto i osada
RADZIWIŁŁÓW
gromada Radziwiłłów, gmina Radziwiłłów, powiat Dubno, woj. wołyńskie
parafia Radziwiłłów

Opracowywane w okolicy:
BuhajówkaBałkiOparypsyKrupiecBudaBiałokrynicaLewiatynSuchodoły,
A B C D E-F G H I J K L-Ł M N O P R S-Ś T U W Z-Ż

Projekt WYKAZU GOSPODARSTW, stan w około 1939 r.
OSADA (domyślnie), liczyła około 50 gospodarstw.
1.BARTOSZEWICZJanuary 1895 - s. Adama i Elżbiety, wachm., żona (śl.1922) Anna z d. Ćwirko-Godyńska - c. Wiktora i Marii z d. Papkowska, po 1-m mężu Dziedzinko, dzieci: Czesław Marian 1923, Edward Jerzy 1925, Henryka Jadwiga 1927, Eulalia 23.9-20.10.1928.
2.BARTOSZEWICZKazimierz, plut., żona Janina.
3.CHOJNACKIFranciszek - s. Władysława i Marianny z d. Siewierska, kan., żona (śl.1924) Janina z d. Juszczewska - c. Juliana i Anieli z d. Kijewska, dzieci: Mieczysław 1925, Edward 1926, Irena 1928, Julian 1932.
4.JANKOWSKIPiotr, kan., dzieci: Zbigniew, Roman i Alicja.
5.JANKOWSKIZbigniew 1904 - s. Piotra, szer., żona Franciszka 1906, dzieci: Zbigniew 1929, Alina 1931, Leszek 1933.
6.JAROCKIStanisław, plut., 4 osoby.
7.KOTLARZFranciszek 1905, bomb., żona Helena 1905 - c. Franciszka, dzieci: Krystyna 1923, Tadeusz 1925, Zygmunt 1928, Teresa 1931. Zabrani na Sybir. Wyszli z A.Andersa, Franciszek został powołany na listonosza w szkole Heliopolis, Tadeusz walczył pod Monte Cassino, Zygmunt był w junakach, córki trafiły przez Iran do Afryki. Po wojnie Nottingham w Anglii. Jedna z córek wstąpiła do zakonu.
8.KUCIĘBAStanisław, st.uł.
9.KUCIĘBAStefan, st.uł., żona Maria, dzieci: Jerzy, Danusia, Roman, Tolek.
10.KURKOWSKILudwik, plut., żona Paraskiewa z d. Czuj, syn Andrzej Witold 1923-1931.
11.KWIECIŃSKIRoman, wachm., żona Janina?, córka Krystyna 1923-2011 (Chechlińska). V.n.: Wójcik-Kwieciński.
12.LANGNERJózef, kapr., żona Józefa z d. Kotlarz, dzieci: Bogumiła, Bogusław i Elżbieta. 
13.ŁAŻEWSKIJan, kapr., żona Rozalia z d. Strzałkowska, córki: Apolonia 1922-1922,  Jadwiga 1923-22.08.1930, Ewa 1929-22.08.1930.
14.MACIEJEWSKIJan, bomb., 5 osób. (Maciejowski?)
15.MARSZYCKASalomea, dzieci: Zbigniew, Zenon, Wanda i Jerzy.
16.MUSIAŁJózef, kapr., żona Zofia, dzieci: Józef, Alina, Irena i Witold.
17.JANOWSKIFranciszek 1897 (*Złoczewo) - s. Tomasza i Stanisławy, żona Antonina z d. Kamińska, dzieci: Włodzimierz 1927, Zdzisław 1929, Tomasz 1932 i Regina 1936. Działka nr 17.
18.STRAMSKIJózef, żona Maria z d. Pawelska, dzieci: Franciszek, Jan 1903, Wiktoria.
19.MATYSIAKFeliks 1901, szer., żona Anastasia (Stanisława) 1905 z d. Bartnik?, dzieci: Jan, Janina, Jadwiga, Mirosław.
20.ROZTROPOWICZJózef, żona Natalia, "Sprawiedliwi wśród Narodów Świata", dzieci: Stanisława (Szkubel), Janina, Zofia i Andrzej. Po wojnie w Warszawie.
21.BILSKIMarcin - s. Józefa i Marianny z d. Dąbrowska, plut., żona (śl.1922) Janina z d. Strońska - c. Piotra i Marii z d. Plączkowska, córka Helena 1923-1924
22.CISZOWSKIKonstanty, rotmistrz W.P., kawaler VM i Krzyża Niepodległości z mieczami.
23.DRABOTPiotr, bomb., żona Julia.
24.GAJOWNICZEKJózef 1900 - s. Józefa i Agnieszki z d. Jagierowska?, szer., żona (śl.1926) Katarzyna 1900 z d. Bator - c. Karola i Marii z d. Piotrowska, dzieci: Stanisława 1926, Wacław 1928~1946? (zmarł w drodze do Polski), Zofia 1930, Helena 1932, Teresa 1940~1946? (*Nowyj Byt, zmarła w drodze do Polski). Uprowadzeni na Sybir.
25.KRAWCZYKMarcin, kan., żona Anna z d. Kotkowiak, dzieci: Kazimierz 1936.
26.LECHJan, st.szer.
27.PODGÓRSKIMarian Stanisław - s. Andrzeja i Ewy z d. Grabowska, kapr., żona (śl.18.2.1924) Maria z d. Filipczuk - c. Ignacego i Eudoksji z d. Tuszakowska, dzieci: Henryk 1924-1928, Aleksander 1926, Roman 1929-1936
28.SIBIRCEWJanina z rodzicami, syn Jerzy January 1937.
29.SIKORALeon 1916 (*Pańkowce, pow. Brody) - s. Wojciecha i Marii z d. Ziombra, żona (śl.1937) Nadzieja 1916 (*Biływka, gub. Jekaterynosławska, Rosja) z d. Bilewicz - c. Tymofieja i Melanii z d. Zubkiewicz.
30.STĘPNIEWSKIMichał, bomb.
31.SZYSZKOJan, żona Stefania z d. Kater, dzieci: Leokadia 1935.
32.ŚWIĘCIŃSKAKornelia z d. Dębińska, wdowa po Leonie 1833-1930, weterynarzu, dzieci: Stanisław Józef, Romuald, Róża i Janina
33.TELEWATYDmytro, żona Katarzyna z d. Dwornik, córka Anna 1937.
34.ULANICKIJan - s. Jana i Doroty z d. Sienkiewicz, szer., żona (śl.1929) Nadzieja z d. Podawiec - c. Filipa i Eugenii z d. Moroziuk, dzieci: Józef 1929, Zbigniew 1933, Czesław 1936.
35.ZBIERZCHOWSKANadzieja, wdowa po Konstantym 1864-1936 - s. Dominika i Ludwiki z d. Paszkowska, dzieci: Jan i Julia.
36.WISŁOCKITeofil, st. sierż., urzędnik, żona Maria z d. Ostrowska, dzieci: Józefa 1933, Janina 1936, Urszula Maria 1937. Miejscowość na listach osadników: Lewiatyn
37.STRELAUStefan, kpr. (Strejlau?)
STRELAUWładysław - s. Konstantego i Franciszki z d. Tomaszewska, żona (śl.1927) Katarzyna 1903 (*Sarnowa) z d. Ejsmont - c. Jana i Aleksandry z d. Maliszewska, wdowa (śl.1924) po Ignacym Góraku  ~1898-1926 - s. Kazimierza i Emilii z d. Krańska, kan., dzieci: Marianna Górak 1925, Dioniza 1928, Czesława 1931, Zdzisława - po wojnie Toronto, Kanada. 
38.SUKIERTStanisław, kapitan. Miejscowość na listach osadników: Lewiatyn
39.WSUŁEKMieczysław, p.chor., żona IN. (może Anna albo Anastazja)
40.ZIEMIĘCKICzesław, por.
41.ZIEMIĘCKIZygmunt, por.
42.BEDNARSKIStanisław uł./por.
43.KWAŚNIEWSKAAnna z d. Atyjewicz - c. Mikołaja i Eudokii, wdowa (śl.1922) po Zygmuncie 1901-1927 - s. Zygmunta i Zofii z d. Miechowicz, wachm., dzieci: Irena 1923-1924, Witold..
44.KANKIEWICZStanisław, bomb., żona Zofia z d. Podowska, dzieci: Marianna 1922, Jadwiga 1925, Kazimierz 1926, Jan 1929.
Służące. Po informacji u kogo mieszkały, będą dołączone do właściwej pozycji w wykazie.
1.RYDZApolonia, służąca, dzieci: Józefa 1937.
2.SOBCZUKMaria, służąca, dzieci: Andrzej Wiktor 1937.

MIASTO
1.PUPEKBartłomiej. (v.n. Popek?)
2.SZMIGIELSKIAleksander, żona Olga z d. Kryńska, dzieci: Walentyna 1918, Jerzy 1920, Zenona 1925, Piotr 1927.
3.SROKOSZAdam, żona Stanisława z d. Tokarska, dzieci: Krystyna 1921 (m.Proniewicz), Adam Stanisław 1923, Bohdan Ernest 1927
4.PAWCZYŃSKIWiktor 1897 - s. Feliksa 1871 (s.Feliksa i Sabiny z d. Kamińska) i Marii 1878 z d. Łączewska z Pereniatyna, żona (śl.1923) Janina 1906 z d. Woźniakowska - c. Jana Leona i Heleny (z poz. 93), dzieci: Maria 1925, Cezary 1926, Romuald 1929, Mirosław 1937, Kazimierz 1938, Mieczysława Regina 1943.
5.PAWCZYŃSKIZygmunt 1899 - s. Feliksa i Marii, żona (śl.1924) Maria z d. Przychodzka (v.n. Przechodzka) - c. Piotra i Eweliny z d. Jelec, córki: Halina 1931-1931, Waleria ~1928.
6.DZIEWIDEKIgnacy 1896-1974 - s. Wojciecha i Katarzyny z d. Rrzeszutek, żona (śl.1922) Bronisława 1903 z d. Tuszakowska - c. Stefana i Anny z d. Chmielewska, dzieci: Bolesław 1924-2010, Janina 1925, Tadeusz 11.12.1928-31.10.2008, Wanda 1935. Ignacy miał zakład ślusarski. V.n.: Dziewitek.
7.HAWRYLUKMatwij.
9.ABRAMOWICZAleksander, żona Walentyna z d. Him, dzieci: Raisa 1914-1936.
10.BAJDAMaria z d. Milecka, wdowa po Tymoteuszu ~1876-1936 - s. Jana i Stefanii, syn Konstanty.
11.BISZLudwik Stanisław, kolejarz, żona Adela Cyryla z d. Łazorak, dzieci: Ryszard Ludwik 1933.
12.BŁASZKOFranciszek.
13.BOGDANOWICZJerzy 1894 (*Pundołowa, Litwa) - s. Włodzimierza i Olgi z d. Czorbo, właściciel nieruchomości, II żona (śl.1937) Ewa 1902 (*Gródek Jagieloński) z d. Hałuszka - c. Józefa i Tatiany z d. Legan.
14.BOJKOWłodzimierz, kolejarz, żona Maria Bronisława z d. Mortyr, dzieci: Krystyna Maria 1936.
15.BORYŃStanisław, st. posterunkowy, żona Nadzieja z d. Zażyraj, dzieci: Zbigniew Bohdan 1936.
16.BRODAWacław.
17.BUCZYŃSKIMarian, kolejarz, żona Katarzyna z d. Maliszewska, dzieci: Adam 1933, Stanisława 1935.
BUCZYŃSKABronisława, panna.
18.CHMIELEWSKIKazimierz, pracownik PKP, żona Katarzyna z d. Duszakowska
19.CHMIELEWSKIWładysław, posterunkowy, żona Paulina z d. Kociuba, dzieci: Hieronim 1933 (*Podzamcze)
20.CIĘŻKOWSKIBolesław.
21.CYMMERMANAndrzej, brukarz, żona Luba z d. Zamorska, dzieci: Irena 1937.
22.CYTKOMaria, panna
23.DAWIDOWSKIJan, żona Agata.
24.ELJASIEWICZStanisław Zygmunt, żona Kazimiera Eleonora.
25.GŁOGOWSKIStanisław
26.HOŁUBJózefa, panna.
27.HRADECWłodzimierz
28.JACIŃSKIZygrfyd, żona Barbara Henryka z d. Uklańska, dzieci: Jerzy Tadeusz 1936.
29.JANKOWSKIPiotr, żona Franciszka
30.KACZYŃSKIWładysław.
31.KAMIŃSKIKazimierz.
32.KARCZMARCZYKBronisław, żona Aurelia z d. Wójcik, dzieci: Roman Mieczysław 1927.
33.KARPACKANadzieja, dzieci : Andrzej 1933
34.KAŹMIERCZUKLudwik, żona Zofia
35.KOŁODZIEJCZYKWładysław, żona Anna z d. Gilewicz, dzieci: Ewa 1937.
36.KOROLCZUKAleksander, żona Apolonia z d. Mielniczuk, dzieci: Helena 1936, Eugenia 1936.
37.KOROLCZUKJózef, żona Anna z d. Ślusarczyk, dzieci: Urszula 1925, Teresa 1928.
38.KOŚCIÓŁKOEdward, kowal, żona Walentyna (v.i. Waleria) z d. Takmin (v.n. Tokmin), dzieci: Eugenia 1932 (*Buhajówka), Bolesław 1935 .
39.KRUKOWSKIMichał.
40.KUBISMarian Bolesław, żona Władysława.
41.LACKOWSKIWładysław, nauczyciel, żona Stanisława Anna z d. Müller, dzieci: Adam Stanisław 1937.
42.LENARTOWICZHenryk
43.LIBNERWojciech, żona Józefa.
44.ŁOSICKIWładysław, żona Józefa
45.ŁOTOCKIMichał, żona Józefa
46.ŁUBIANPiotr, żona Anna z d. Dowgaluk
47.MACHANTadeusz, kancelista, żona Halina z d. Grinszpun, dzieci: Leokadia 1935 (*Lwów)
48.MACHANWładysław, żona Olga z d. Haken, dzieci: Adela 1933.
49.MAŁYSWawrzyniec, żona Maria.
50.MALISZEWSKIFeliks.
51.MATWIEJEWBolesław.
52.MICHALSKIStanisław, żona Olga.
53.MICHALUKJan
54.MICHALUKWłodzimierz.
55.MIŁAKFranciszek, wachm., żona Anna z d. Kotowska, dzieci: Henryk 1933. V.n.: Miłek?
56.MIELNIKOWJerzy
57.MŁYNARCZEWSKIStanisław, żona Franciszka.
58.MOLENDAWojciech, żona Józefa.
59.MOLIŃSKIFranciszek, wyrobnik, żona Maria z d. Gerasimczuk, dzieci: Andrzej 1935
60.MOSZCZYŃSKIFeliks, żona Petronela.
61.MOSZCZYŃSKIWładysław.
62.NIEZBRZYCKIMarek - s. Karola i Marii z d. Juryńska, szewc, żona (śl.1921) Maria z d. Ejsmont - c. Kaspra i Zofii z d. Małecka, dzieci: Bronisława 1922 (*Sarnowa), Józef 1929, Mikołaj 1936.
63.OLIWAKazimierz Ludwik, urzędnik pocztowy, żona Stanisława Barbara z d. Machan, dzieci: Jolanta Rajmunda 1936.
64.ORŁOWSKIStefan, żona Zofia z d. Małecka, dzieci: Stanisław 1933.
65.OSZCZAWAErnest Paweł, żona Maria Magdalena.
66.PAWLAKStanisław, sędzia Sądu Grodzkiego, żona Józefa z d. Muzyczka, dzieci: Anna Anastazja 1937.
67.PAZDALSKIFranciszek, urzędnik skarbowy, żona Nadzieja z d. Hawryluk, dzieci: Irena 1936.
68.PIŃKIEWICZAntonina z d. Prys, wdowa po Józefie 1886-1936 - s. Piotra i Katarzyny z d. Jaworska, brązowniku, syn Juliusz.
69.POGONOWSKIWiktor, żona Eugenia.
70.RABCZYNStefan, żona Wiera.
71.ROWIŃSKIJan
72.ROZENALAntoni, mistrz kamieniarski, żona Fioktista z d. Kisiel, dzieci: Roman 1935, Ryszard Jan 1936, Teresa Zofia 1937.
73.RUDNYAleksander, I żona? żona Walentyna z d. Him, dzieci: Raisa 1914-1936; II żona? Paulina z d. Hołyńska, dzieci: Józef 1936.
74.SAWCZUKNatalia, syn Stanisław 1935
75.SEMERENKOBazylisa, syn Józef 1936.
76.SIKORAWładysław, ślusarz, żona Czesława z d. Węgłowska, dzieci: Henryk Wacław 1936.
SIKORAJan.
77.SKIBICKIRoman, żona Janina z d. Grzybowska, dzieci: Joanna Teresa 1928
78.SKOLIMOWSKAMaria z d. Ziwatowa, wdowa po Karolu 1878-1936 - s. Eligiusza i Marii z d. Batorska, obrońca sądowy. V.n. Skulimowska
79.SMIETANAJan, kolejarz, zwrotniczy, żona Józefa z d. Dawidowska, dzieci: Ludwik Władysław 1933.
80.SMOTRYAntoni, pracownik PKP, żona Helena z d. Dżumyg, dzieci: Janusz Maria 1937.
81.SYZDAŁAntoni
82.SZUNIEWICZWacław, żona Anna z d. Lisowska, dzieci: Anna 1913 po m. Malinowska w Krakowie.
83.ŚWIĘCHJan, woźny Sądu Grodzkiego, żona Zofia z d. Bisz, dzieci: Lech Władysław 1937.
84.TARNOWSKITadeusz, fryzjer, żona Helena z d. Berlińska, dzieci: Zdzisław 1933.
85.WALDEKEmilia 1881 z d. Fuks - c. Henryka i Zuzanny z d. Lange, wdowa po Edwardzie, dzieci: Józefa Władysława 1907.
86.WARDYŃSKIWładysław.
87.WARFOLUKPiotr, żona Anna. V.n. Warcholak.
88.WAWRZASZEKJan, pocztowiec, żona Genowefa z d. Pierożyńska, dzieci: Stanisław Waldemar 1937
89.WIECZORKOWSKIMarian, wdowiec po Zofii 1917-1936 z d. Andrzejewska - c. Romana i Anny z d. Kiszczuk, córka Zofia 1936.
90.WINOGRODZKIAlfons, stolarz, żona Bronisława z d. Węglowska, dzieci: Irena 1932, Krystyna Wanda 1935, Jan 1937.
91.WOJAKOWSKIStanisław - s. IN i Marii ~1871-1936 z d. Sielecka - c. Dominika i Joanny. Rodzeństwo: Adolf, Władysław, Edward, Malwina, Jadwiga i Kazimiera.
92.WOJAKOWSKIWładysław, pracownik PKP, żona Maria z d. Strońska, dzieci: Zygmunt Tadeusz 1937.
93.WOŻNIAKOWSKIJan Leon, żona Helena z d. Piątkowska, córka Janina (Pawczyńska, w poz. 4.).
94.ZIEMBAStanisław.
95.OŚKOWalery +1941, żona Helena z d. Grzybowska, dzieci: Romualda 1911 ( zm. w dzieciństwie) , Daniel 1912-?, Michalina 1918/19?-2011 (+Puławy, po m.Nowacka), Krzysztof +1992, Eugenia (m.Matylewicz), Ryszard 1927-1929 (chrzestni Roman Skibicki i Józefa Zarzycka). Po wojnie w Lublinie.
 Parafia.
1.BRODECKIMikołaj 1895-1949, ksiądz proboszcz.
Brak więcej informacji. Proszę Państwa o pomoc w uzupełnianiu wykazu.
Osoby zainteresowane miejscowością / udostępniające informacje:
L.p.Informacje
1.Tadeusz Sebestiański[listopad 2007] poz. 1-16 (os.). [maj 2013] uzup. poz. 7. na podst. kontaktów osobistych.tsebestianski(a)sympatico.ca
2.Matt Kukuła[luty 2008] poz. m1.rgrayso1(a)optonline.net
3.Jerzy Stramski[maj 2008] poz. 18.jerzy.stramski(a)neostrada.pl
4.Grace Baran[lipiec 2008] poz. 19.gagaba1(a)yahoo.fr
5.Jerzy Aleksander Szmigielski[lipiec 2008] poz. m2.jasz(a)onet.eu
6.Iwona Proniewicz[październik 2010] poz. m3.iwonaproniewicz(a)wp.pl
7.Regina Czerwińska[czerwiec 2011] poz. m.4-5.r1.czerwinska(a)interia.pl
8.Czesław Kamiński[marzec 2012] poz. 20..czkamyk(a)op.pl
9.Alicja Stefanis- c. Tadeusza. [listopad 2012] poz. m.6.alistefani(a)gmail.com
10.Grzegorz Janowski[marzec 2013]  poz. 17.janowskigf(a)wp.pl
11.Danuta Wojtowicz[kwiecień 2013] poz. 21-36, s.1-2, m.7-92, 94, p1. z ksiąg par. rz-k. [od październik 2013] poz. 43-44, 93, uzuppoz. 1, 3, 21, 37, 62, m.3-6, 32, 37.wodanka(a)o2.pl
12.Elżbieta Burkiewicz[lipiec 2013] uzup. poz. 37.kier.prod.zwierzecej(a)hzz-osowasien.pl
13.Marek Korzeniowski[marzec 2014] uzup. poz. m37.mk.korzen(a)interia.pl
14.Elżbieta Pawłowska[marzec 2014] poz. m95.e_pawlowska(a)poczta.onet.pl
15.Waldemar Szypuławnuk Stanisławy. [czerwiec 2014] uzup. poz. os.24. (oraz uzup. Red.)wszypula(a)o2.pl
Pozostali Osadnicy: BERGAŁŁO Franciszek uł., BROEDER Jan kapr., CICHOCKI Edward por., DOWNAROWICZ Paweł wachm., DUDZICZ Józef kan., GABRYŚ Wacław kapr., JANISZEWSKI Bolesław szer., KACZMARCZYK Bronisław bomb., KLIMASZEWSKI Hipolit plut., KOPAŃSKI Stanisław por., KOPYCIŃSKI Czesław plut., LEDKO Antoni uł., LIGOCKI Jerzy por., LUDIS Piotr kan., MALCZEWSKI Kazimierz kapr., NIEPOKÓLCZYCKI Bolesław st.uł., OLECHNOWICZ Jan kan., PAPROCKI Władysław plut., PYTEL Władysław kan., SARNECKI Józef por., STEBZAK Józef kan., STĘPIEŃ Jan bomb., SUŁKOWSKI Albin bomb., ŚNIEŻEK Józef wachm., ŚWIECIŃSKI Romuald uł., ULANIECKI Jan szer., WCISŁO Antoni bomb. Z osadników, którzy otrzymali ziemię z pewnością nie mieszkał tu TOKARZEWSKI Józef gen.bryg.,(Listę przysłał Jan Zubelewicz)
Miasto Radziwiłłów, do likwidacji getta w 1942 r. zamieszkane głównie przez Żydów. W maju 1943 r., jak wspomina Stanisława Roztropowicz-Szkubel, jej rodzina przeniosła się z osady do miasta. Kiedy w lipcu wrócili na działkę po żywność, zostali ostrzeżeni przez sąsiadki Ukrainki. „Żadna z otaczających nas kobiet nie wyjaśniła, dlaczego są tak zdenerwowane, ani nie powiedziała, że z ich strony była to akcja ratowania naszego życia. W kilka godzin po naszym wyjeździe nasze byłe domostwo zostało obsadzone przez oddział UPA i zaczęło się wyczekiwanie na nasz ponowny przyjazd”. Na targu w Radziwiłłowie „mama dowiedziała się, że nasz dom na działce został spalony. Ostrzeżono też mamę bez szczegółowych wyjaśnień, by nikt z nas nie przyjeżdżał na działkę aż do odwołania. Ostrzeżenie to przekazała mamie Ukrainka mieszkająca około pół kilometra od naszego spalonego domostwa. W trakcie pozorowanego targowania się o cenę sprzedawanego towaru powiedziała, że będzie przyjeżdżać na targ dwa razy w tygodniu i o ściśle określonej godzinie, i w wyznaczonym miejscu będą mijać się z mamą: ona jadąc furmanką, a mama idąc chodnikiem z przeciwnej strony. Bez zatrzymywania się, zobaczywszy mamę, kiwnie głową przecząco lub potwierdzająco. Jeśli przecząco, to znaczy, że nie wolno nam jeszcze przyjeżdżać na działkę, a jeśli potwierdzająco, to znaczy, że można.
Przez około dwa tygodnie przekazywała sygnał oznaczający zakaz przyjeżdżania, aż wreszcie któregoś dnia spokojnie kiwnęła głową potakująco. Następnego dnia ojciec pojechał na działkę sam, młodzież została w mieście. Obejrzał spalony dom i cztery gniazda wygniecione w wysokim zbożu otaczającym siedlisko. Dniem i nocą koczowali tam upowcy, czekając na nasz przyjazd. W taki to sposób bezimienna Ukrainka uratowała nas od krwawej tragedii”. (Przemysław Portuś, mail: port14(a)interia.pl, źródło: S. Roztropowicz-Szkubel, Ostrzeżenie, [w:] Bracia zza Buga. Wspomnienia z czasu wojny, zebrał Jan Turnau, Lublin 1999, s. 106–110).
Chwała bohaterom narodowym ! W hołdzie powstańcom z tej ziemi i w 150 rocznicę Powstania Styczniowego - Henryk Kaszuba, h.kaszuba(a)nteria.pl 

Data powstania strony: listopad 2007 r., ostatnia edycja: czerwiec 2014 r.
podstrona jest częściąwww.wolyn.ovh.org
inne strony O KRESACH
 ros. (Memorial): Радзивилов

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz