wtorek, 23 lipca 2019

Werbcze (Duże i Małe), gmina Stepań – 18 lipca 1943 r. upowcy zamordowali ok. 60 uciekinierów z rejonu Huty Stepańskiej






Werbcze (Duże i Małe), gmina Stepań – wsie ukraińskie, w których mieszkało po kilka rodzin polskich. 18 lipca 1943 r. upowcy zamordowali ok. 60 uciekinierów z rejonu Huty Stepańskiej, obleganej od kilku dni przez znaczne siły ukraińskie. Jedną z ofiar była mieszkanka Wyrki, Franciszka Dziekańska, ocalała natomiast jej 6-letnia córka Jadwiga. „W czasie ucieczki przed upowcami – wspominają świadkowie – dziewczynka była już tak zmęczona, że nie mogła iść o własnych siłach, więc mama niosła ją na rękach. Kula karabinowa trafi a Jadzię, przechodzi przez mięśnie i więźnie w piersi matki. Matka ginie na miejscu. Jadzia, leżąc przy martwej matce, bandażuje sobie sama szmatką krwawiącą ranę i czeka na ratunek. Przez dziesięć dni dziewczynka w dzień jest przy swojej mamie, a w nocy śpi na stojącym w pobliżu rozbitym wozie [...] żywi się wytartym z dojrzewających kłosów ziarnem, pijąc wodę z kałuży. Któregoś dnia Ukrainiec ze wsi Werbcze przyjeżdża kosić pozostawione przez Polaków łany dojrzewającego już zboża i znajduje Jadzię. Jedna z ukraińskich rodzin zabiera ją do wsi. Rada wsi wywierała na tę rodzinę nacisk, aby dziecko »porzucone przez Lachów« zabić, ale w obronie jej życia wystąpił nauczyciel, również Ukrainiec z Werbcza, który zabrał ją do siebie na wychowanie. Wyleczona i odżywiona Jadzia szybko wróciła do zdrowia”. W 1944 r. jej opiekun spotkał na zjeździe nauczycieli w Sarnach dawnego kierownika szkoły w Wyrce, Kazimierza Karpińskiego, i zwierzył się, że wychowuje ocalałą polską dziewczynkę z Wyrki. Dziewczynka trafi ła do rodziny Karpińskich, któ- rą dobrze znała, ci zaś zwrócili dziecko ojcu po jego powrocie z niewoli niemieckiej. „Obecnie pani Jadzia mieszka w Gdańsku i jest nauczycielką”. 51


Źródło: F. i P. Piotrowscy, To zostanie w pamięci, [w:] Świadkowie mówią..., s. 68; W. Siemaszko, E. Siemaszko, Ludobójstwo..., t. 1, s. 303, 305.




wieś
WERBCZE DUŻE
gromada Werbcze Duże, gmina Stepań, powiat Kostopol, woj. wołyńskie
parafia Stepań


Opracowywane w okolicy:
PerespaWielichówOstrówkiButejkiWerbczeWerbcze Małe,

A B C D E-F G H I J K L-Ł M N O P R S-Ś T U W Z-Ż

Inaczej DUŻE WERBCZE, WERBCZE WIELKIE.
Projekt WYKAZU GOSPODARSTW, stan w około 1939 r.
1.
MIELNIKNikifor 1900.
2.
KOWNACKIHenryk, kowal, żona Maria z d. Horoszkiewicz, dzieci: Władysława, Aniela i syn IN. 1930-1943 (złapany w Hucie Stepańskiej i zakłuty nożem, chłopiec żył jeszcze 2 godziny wyjąc z bólu).
3.
KOWNACKALeokadia z d. Libner, wdowa po Stanisławie - s. Jana i Anny z d. Wilkowska, dzieci: Stanisława (Hartwig, w Stepaniu), Maria (Dzierżanowska, w Stepaniu), Mieczysław 1917 (B-W i 27WDPAK), córki: Bronisława 1921 i Helena 1925. W marcu 1943 r. uciekli przed bandami ukraińskimi do Huty Stepańskiej. Po wojnie w Gorzowie, Krakowie i Lublinie.
4.
IWASZKOPiotr 1900 - s. Andreja i Jekateriny z d. Holonko/Golonko, sołtys, żona (śl.1919) Anna z d. Koch - c. Awruma i Matrony z d. Mielnik, dzieci: IN (1921-1934). W 1939 r. wyemigrowali do Kanady.
5.KOSMAKIN.
6.KOŁYNIKStefan
7.MUZYKAIN.
8.ZEMBACKIHerman.
Brak więcej informacji. Proszę Państwa o pomoc w uzupełnianiu wykazu. Objaśnienie: rok w barwie: niebieskiej - śmierć z rąk bandytów ukraińskich (w tym tzw. "upa").
Osoby zainteresowane miejscowością / udostępniające informacje:
L.p.
Informacje
1.
Andrzej Mielcarek[sierpień 2010] poz. 1 na podstawie zapisu w WDW w latach 1936-1938.Strony o Wołyniu
2.
Urszula Plizga[lipiec 2013] poz. 2.urszulapli(a)yahoo.com
3.
Marcin Dzierżanowski[lipiec 2013] poz. 3.marcin.dzierzanowski(a)gmail.com
4.
Elaine Ewashko[luty 2014] poz. 4-8. Szukam informacji i rodzicach Piotra i Anny. My interest is finding the death dates of Andrej and Yekaterna Iwaszko and Aurum and Matrona Koitz. Also any other information would be appreciated. selainee(a)hotmail.com
 Data powstania strony: sierpień 2010 r., ostatnia edycja: marzec 2015 r.
podstrona jest częściąwww.wolyn.ovh.org
inne strony O KRESACH
 .

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz