Nosowica Nowa pow. Dubno: z rąk upowców zginęło 25 Polaków ( 25.04. 1943)

Nosowica Nowa, gmina Sudobicze – wieś ze znaczną przewagą ludności ukraińskiej nad polską. 25 Przed Wielkanocą 1943 roku kowal Edward Spałek został ostrzeżony przez sąsiada Ukraińca, by nie nocował w domu, bo szykuje się napad na Polaków. Spałkowie powiadomili okolicznych mieszkańców, lecz tylko część z nich dała temu wiarę i ocala- ła. Inni postali w domach, sądząc że to prowokacja ze strony Ukraińców, zamierzających obrabować polskie gospodarstwa. W nocy, 25 kwietnia, z rąk upowców zginęło 25 Polaków, którzy nie schronili się w lesie lub nie uciekli do innej wsi. Wśród ofiar była też mieszkająca u rodziny Adamców Ukrainka o imieniu Żenia, która stanęła w obronie mordowanych gospodarzy i została zastrzelona. 

Źródło: Relacja Zbigniewa Wojcieszaka, [w:] Okrutna przestroga, oprac. J. Dębski i L. Popek, Lublin 1997, s. 16.

wieś NOSOWICA NOWA gromada Nosowica Nowa, gmina Sudobicze, powiat Dubno, woj. wołyńskie parafia w Ptyczy Opracowywane w okolicy: Turkowicze, Werba, Redkoduby, Stołbiec, Komarówka, Studzianka, Smyga, Lubomirka, Borek, A B C D E-F G H I J K L-Ł M N O P R S-Ś T U W Z-Ż

---

Wieś ze znaczną przewagą ludności ukraińskiej.

Projekt WYKAZU GOSPODARSTW, stan w około 1939 r.

1.	SZTRAJT	Konstanty 1900-1986 - s. Franciszka i Julii, żona Zofia 1901-1989 z d. Lis z Zofijówki - c. Jana i Józefy (poz.3), dzieci: Ryszard 1936-2014, Robert 1937-1957, Antoni 1940. Konstanty uczestniczył w II wojnie światowej przechodząc z AL szlak bojowy od Sum do Warszawy (gdzie został ranny).
2.	SZTRAJT	Ludwik, żona Anna, dzieci: Antoni, Józef, Karol, Jan, Maria, Zofia, Adam, Anna, Tadeusz, Antonina.
3.	LIS	Jan - s. Józefa i Marianny z d. Stefanik, żona (śl.1895) Józefa 1876-1952 z d. Ostaszewska - c. Jana i Katarzyny (z d. Kotyńska?) z Zofijówki gm.Młynów, dzieci: Michalina 1897, Stanisława 1899, Kazimiera 1905, Zofia (Sztrajt, w poz. 1), Anna 1907, Bolesław, Julian, Franciszek, Jan (z rodziną w Szpanowie).
4.	ŚLEPKO	Stefan, żona Michalina z d. Lis, zmarła przy porodzie.
5.	MODZELEWSKI	Wincenty 1888 - s. Stefana i Marii, żona Joanna 1896 z d. Szczucka, dzieci: Genowefa (Zielińska, w Moczarach), Zofia, Bernard 1920, Janina, Zygmunt. Modzelewscy w II połowie XIX wieku wyjechali z Mazowsza i osiedlili się w Nowej Nosowicy. W dniu 25.04.1943r. w pierwszy dzień Wielkiej Nocy dzięki dobrych relacji z Ukraińcem sołtysem Nowej Nosowicy o nazwisku Hemeniuk oraz dzięki jego wstawiennictwu zostali ocaleni przed rzezią z rąk bandytów ukraińskich.
6.	HEMENIUK	IN., sołtys Nowej Nosowicy, rodzina ukraińska.
7.	ADAMIEC	IN., żona IN +1943, córki: IN. +1943 i Genowefa +1943.
8.	AGACIŃSKI	IN.
9.	DULSKI	IN. +1943 i córka IN. +1943, po pierwszym mężu Barabasz (zamordowani przy użyciu bagnetów), córka Danuta została ciężko ranna, ale przeżyła.
10.	FORSIEWICZ	Władysław, żona Bronisława. V.n. Fursiewicz
11.	KRZYŻANOWSKI	IN. - Ukrainiec.
12.	KUKAWSKA	IN. +1943, posiadała duże gospodarstwo, mąż pracował w Warszawie.
13.	LEWICKI	IN.
14.	MALCZEWSKI	Władysław, żona Balbina z d. Modzelewska - c. Stefana i Marii.
15.	MICHALAK	IN.
16.	MODZELEWSKI	Władysław.
17.	OLSZACKI	Władysław, żona, dzieci: Teofil. Władysław należał do bardzo szanowanych mieszkańców Nowej Nosowicy. Cieszył się dużym autorytetem wśród mieszkańców Nowej Nosowicy. Służył pomocą zarówno Polakom jak i Ukraińcom będąc ojcem chrzestnym ok. 40 razy w tym Zofii Pierzchała z d. Modzelewskiej siostry Bernarda Modzelewskiego.
18.	POŹNIAK	Feliks.
19.	PYSZKO	IN., stolarz, Rosjanin.
20.	ROSIŃSKI	IN., żona Aniela +1943, córki Bronisława +1943 i Jadwiga +1943, oraz syn IN. Aniela wraz z córkami zostały zamordowane i powrzucane do studni. W trakcie ataku w obronie rodziny Adamców stanęła Ukrainka Żenia +1943, którą zastrzelono. Ocalał jedynie syn, który ukrył się za piecem.
21.	SIKORSKI	Władysław, żona Anna +1943 z d. Modzelewska - c. Józefa i Ewy, dzieci: Mieczysław 1931-1943, Danuta 1933-1943, Teresa 1936-1943, Gerarda Janina 1938-1943 (przy chrzcie imię ojca Antoni). Śmierć poniosła również Władysława matka IN. +1943. Władysław ukrywał się wraz z innymi mężczyznami w pobliskim lesie, krążyła bowiem plotka, że mężczyźni pow. 15 roku życia zostaną wymordowali.
22.	SPAŁEK	Władysław, żona Marcelina z d. Raczyńska, dzieci: Mieczysław, Czesław, Edward 1923 i Jarosław (+1943?). Mieczysław i Czesław zmarli śmiercią naturalną, Jarosław zaginął bez wieści podczas 2-ej wojny. Edward mieszka obecnie w Warszawie. Najbliżsi sąsiedzi to rodzina Adamców. Władysław był ojcem chrzestnym wielu osób, m.in. Bernarda Modzelewskiego,
23.	FILAROWSKI	Mikołaj, nauczyciel, żona Helena, nauczycielka. Córka Jadwiga 1914 ukończyła Seminarium Nauczycielskie w Maciejowie. Po wojnie w Nidzicy woj. Olsztyn.
24.	FINK	Stanisław ~1906, wdowiec po Julii 1904-1938 z d. Kozłowska - c. Adolfa i Aleksandry, rolnik, dzieci: Władysław ~1929, Irena ~1933; II żona Anna z d. Midura, syn Albert 1940.
25.	MODZELEWSKI	Jan, żona Maria z d. Ostolska, dzieci: Jerzy Bronisław 1938.
26.	WASILEWSKI	Teodor, żona Maria z d. Paszkowska, dzieci: Józef 1923, Helena 1926, Maria 1930, Hanna, Aniela 1939.
Brak więcej informacji. Proszę Państwa o pomoc w uzupełnianiu wykazu. Objaśnienie: rok w barwie: niebieskiej - śmierć w dniu 25.04.1943r. w wyniku ataku band ukraińskich UPA na Nową Nosowicę

Osoby zainteresowane miejscowością / udostępniające informacje: FORMULARZ zgłoszenia rodziny i uzupełnienia danych
L.p.		Informacje
1.	Jolanta Nowak	[maj 2008] poz. 1-2, [lipiec 2008] poz. 3-4 na podst. relacji ppłk. W.P. Jana Lisa z Opola , uzup. w poz. 1 na post. relacji Antoniego Sztrajt. [styczeń 2015] korekta w poz. 1	jolanowak27(a)gmail.com
2.	Wojciech Czapka	[luty 2009] poz. 5-6 i informacja o mordach, a także poz. 7-22 wg relacji z dn.14.02.2009r. mojego dziadka Bernarda Modzelewskiego, mieszkańca Nowej Nosowicy.	wojciech.czapka72(a)wp.pl
3.	Małgorzata Jaworowska	[marzec 2009] korekta nazwiska i uzup. w poz. 22. Jestem córką Edwarda Spałka.	spalekmtm(a)wanadoo.fr
4.	Krzysztoporski	[luty 2010] poz. 23	j23kuku(a)onet.pl
5.	Przemysław Portuś	[styczeń 2011] Relacja Zbigniewa Wojcieszaka z "Okrutnej przestrogi", oprac. J. Dębski i L. Popek, Lublin 1997, s. 16.	port14(a)interia.pl
6.	Danuta Wojtowicz	[marzec 2013] poz. 24-25, uzup. poz. 1, 3 po konsultacji z p. Jolantą Nowak; uzup. poz. 10, 18, 21. z ksiąg parafialnych. [czerwiec 2014] uzup. poz. 24.	wodanka(a)o2.pl
7.	Irena Osoś	[marzec 2014] poz. 26.	i.osos(a)wp.pl

W dniu 25.04.1943r. w pierwszy dzień Wielkiej Nocy z rąk upowców śmierć poniosło ok. 30 mieszkańców Nowej Nosowicy (kobiety, dzieci, starcy oraz Ukrainka o imieniu Żenia). (inf. Wojciech Czapka) 

Opis zbrodni popełnionych na mieszkańcach Nowej Nosowicy (oprócz ww. relacji Bernarda Modzelewskiego) spisał Teofil Olszacki. Relacja pt. "Czerwona Wielkanoc" znajduje się a aktach IPN oraz w pracy/książce Władysława i Ewy Siemaszko pt. : Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na ludności polskiej Wołynia 1939-1945" (inf. Wojciech Czapka) 

25 kwietnia 1943 roku (Wielkanoc) kowal Edward Spałek został ostrzeżony przez sąsiada Ukraińca, by nie nocował w domu, bo szykuje się napad na Polaków. Spałkowie powiadomili okolicznych mieszkańców, lecz tylko część z nich dała temu wiarę i ocalała. Inni postali w domach, sądząc że to prowokacja ze strony Ukraińców, zamierzających obrabować polskie gospodarstwa. W nocy, 25 kwietnia, z rąk upowców zginęło 25 Polaków, którzy nie schronili się w lesie lub nie uciekli do innej wsi. Wśród ofiar była też mieszkająca u rodziny Adamców. Ukrainka o imieniu Żenia, która stanęła w obronie mordowanych gospodarzy i została zastrzelona. (inf. Przemysław Portuś)

---

Data powstania strony: maj 2008 r., ostatnia edycja: luty 2015 r.

podstrona jest częściąwww.wolyn.ovh.org

inne strony O KRESACH