Rok 1945: 10.45-12.45

Kalendarium ludobójstwa ukraińskiego

dokonanego na ludności polskiej

w latach 1939 - 1948

Opracował : Stanisław Żurek

Rok 1945

Październik 1945

1 października > w przysiółku Łączki należącym do wsi Sielnica pow. Przemyśl upowcy zamordowali 8 Polaków.

3 października >

· we wsi Iskań pow. Przemyśl banderowcy spalili wieś i zamordowali 3 Polaków

· we wsi Myczków pow. Lesko (Bieszczady) upowcy zamordowali 12 Polaków i spalili ich domy

· we wsi Solina pow. Lesko (Bieszczady) upowcy zamordowali 15 Polaków i spalili ich domy

4 października >

· we wsi Bihale pow. Lubaczów banderowcy zamordowali 2 Polki, lat 17 i 20

· we wsi Mołodycz pow. Jarosław upowcy zamordowali 2 Polaków

· we wsi Solina pow. Lesko (Bieszczady) upowcy zamordowali 1 Polaka

Nocą z 4 na 5 października >

· we wsi Bartkówka pow. Brzozów upowcy obrabowali i spalili 150 gospodarstw polskich oraz zamordowali 9 Polaków

· we wsi Dylągowa pow. Brzozów upowcy z sotni „Burłaki” i „Łastiwki” oraz chłopi ukraińscy z sąsiednich wsi obrabowali i spalili większość gospodarstw polskich oraz zamordowali 30 Polaków a 20 poranili

· we wsi Pawłokoma pow. Brzozów upowcy zamordowali 5 Polaków i spalili wieś zamieszkałą przez przesiedleńców z Kresów

· we wsi Sielnica pow. Przemyśl upowcy obrabowali i spalili kilkanaście gospodarstw polskich oraz zamordowali 16 Polaków, kilka rodzin

5 października >

· we wsi Brzuska koło Birczy pow. Przemyśl upowcy obrabowali i spalili wieś oraz zamordowali 13 Polaków, których do pozostania we wsi namówił greckokatolicki ksiądz Oleksy Bilik zapewniając, że nic im nie grozi; współpracował on z OUN-UPA

· we wsi Krystynopol pow. Sokal upowcy zamordowali 4 Polaków, w tym 20-letnią dziewczynę (inni podają, że zamordowanych zostało 15 Polaków)

· we wsi Olszanica pow. Lesko (Bieszczady) upowcy zamordowali 1 Polaka

· w miasteczku Sokal woj. lwowskie Ukraińcy zamordowali 2 Polaków

· we wsi Sufczyna koło Birczy pow. Przemyśl po wysiedleniu Ukraińców upowcy spalili większość wsi i zamordowali 18 Polaków

· we wsi Zaburze pow. Lubaczów upowcy zamordowali 2 Polaków.

6 października >

· we wsi Cewków pow. Lubaczów upowcy zamordowali 8 Polaków, w tym 4-letniego chłopca i 4 kobiety

· we wsi Cieplice pow. Jarosław upowcy zamordowali 9 Polaków i 1 Ukrainkę

· we wsi Pawłosiów pow. Jarosław upowcy obrabowali gospodarstwa polskie oraz spalili 4 domy, w których spłonęło żywcem 3 Polaków

· we wsi Piskorowice pow. Jarosław upowcy spalili gospodarstwa polskie oraz opuszczone po wysiedleniu poukraińskie i zamordowali 6 Polaków

7 października >

· we wsi Dobra Szlachecka pow. Sanok Ukraińcy zamordowali 1 Polaka

· we wsi Myczkowce pow. Lesko (Bieszczady) upowcy zamordowali 3 Polaków

8 października >

· we wsi Cewków pow. Lubaczów Ukraińcy zamordowali 2 Polaków, w tym kobietę

· w miasteczku Lubaczów woj. rzeszowskie Ukraińcy zamordowali 1 Polaka

9 października >

· we wsi Dzików Nowy pow. Lubaczów upowcy zamordowali 3 żołnierzy WP

· w miasteczku Lubaczów upowcy zamordowali 1 Polaka

11 października >

· we wsi Konopne pow. Hrubieszów upowcy uprowadzili Polkę, którą zamordowali za wsią

· we wsi Dudyńce pow. Sanok Ukraińcy zamordowali 1 Polkę

Nocą z 11 na 12 października > we wsi Terebin pow. Hrubieszów upowcy spalili wieś oraz uprowadzili kilkunastu lub kilkudziesięciu Polaków, mężczyzn, i ślad po nich zaginął.

13 października >

· we wsi Krowica Hołodowska pow. Lubaczów miejscowi Ukraińcy zamordowali 2 Polaków

· we wsi Torki pow. Sokal upowcy obrabowali i spalili gospodarstwa polskie oraz zamordowali 6 Polaków

· we wsi Witków pow. Sokal upowcy obrabowali i spalili gospodarstwa polskie oraz zamordowali 11 Polaków

14 października >

· we wsi Kretowce pow. Zbaraż Ukraińcy zamordowali 1 Polkę

· we wsi Pielnia pow. Sanok upowcy obrabowali i spalili gospodarstwa polskie oraz zamordowali 3 Polaków a 6 poranili

15 października >

· we wsi Nowa Grobla pow. Lubaczów zmarł pobity przez Ukraińców 20-letni Polak

· we wsi Zahoczewie pow. Lesko (Bieszczady) upowcy zamordowali 4 Polaków

16 października > we wsi Rudenka pow. Lesko Ukraińcy zamordowali 2 Polaków: małżeństwo.

Nocą z 16 na 17 października > we wsi Kobylnica Wołoska pow. Jaworów upowcy spalili kilkanaście gospodarstw polskich i zamordowali 1 Polkę.

17 października > we wsi Nowa Grobla pow. Jarosław upowcy zamordowali 23-letnią Polkę.

18 października > we wsi Strusów pow. Trembowla upowcy uprowadzili i zamordowali 1 Polaka.

Nocą z 19 na 20 października > we wsi Polchowa pow. Przemyśl upowcy spalili 2 gospodarstwa polskie oraz zamordowali 3 rodziny; tj. 15 Polaków.

20 października >

· we wsi Łukowe pow. Lesko (Bieszczady) Ukraińcy zamordowali 1 Polaka

· we wsi Paszowa pow. Lesko bojówkarze SB-OUN zamordowali 14 Polaków, w tym 13 osób o nazwisku Waszko

Nocą z 20 na 21 października > we wsi Kormanice pow. Przemyśl upowcy obrabowali gospodarstwa polskie i zamordowali 1 Polaka.

21 października > we wsi Tuchla pow. Jarosław upowcy zamordowali 1 Polaka.

22 października >

· we wsi Bircza pow. Przemyśl upowcy zamordowali 11 Polaków oraz 10 polskich żołnierzy

· we wsi Kużmina pow. Przemyśl upowcy zamordowali około 90 cywilnych Polaków oraz 11 żołnierzy polskich, około 100 Polaków poranili, wieś spalili

· we wsi Wojtkowa pow. Przemyśl podczas drugiego napadu upowcy zamordowali 35 Polaków, w tym 20 cywili i 15 milicjantów

Nocą z 22 na 23 października > we wsi Kuźmina pow. Dobromil (pow. Przemyśl) upowcy z sotni „Burłaki” zabili 18 Polaków: 8 cywili i 10 żołnierzy WP; inni (w tym źródła ukraińskie) podają datę 22 października i liczbę ofiar: 90 cywilnych Polaków i 11 żołnierzy WP, 100 osób poranionych, wieś została spalona.

23 października >

· we wsi Bircza pow. Dobromil (pow. Przemyśl) upowcy zamordowali 8 Polaków, w tym 80-letniego spalili żywcem

· we wsi Zalesie pow. Przemyśl upowcy obrabowali i spalili gospodarstwa polskie oraz zamordowali 15 Polaków, w tym 2 rodziny z dziećmi

24 października > we wsi Jawornik pow. Sanok upowcy zamordowali 5 Polaków, w tym 3 kobiety.

27 października >

· we wsi Tarnawka koło Żohatyna pow. Dobromil upowcy z sotni „Burłaki” spalili gospodarstwa polskie i zamordowali 6 Polaków, w tym 17-letnią dziewczynę i 2 milicjantów

· we wsi Wola Krzywiecka pow. Przemyśl upowcy zamordowali 3 Polaków; „Jan Siemaszko, torturowany, - wydłubano mu oczy, miał 30 ran kłutych”

· we wsi Wolica pow. Sanok upowcy uprowadzili i zamordowali 1 Polaka

Nocą z 27 na 28 października >

· we wsi Korytniki pow. Przemyśl upowcy obrabowali i spalili wieś oraz zamordowali 19 Polaków

· we wsi Leszczawa Górna koło Kuźminy pow. Dobromil upowcy spalili 75 gospodarstw polskich oraz zamordowali 1 Polaka a 7 poranili

· we wsi Wapowce pow. Przemyśl upowcy spalili 90 gospodarstw i zamordowali 4 Polaków, w tym kobietę i leśniczego

28 października > we wsi Leszczowate pow. Lesko upowcy zamordowali 1 Polaka.

W październiku >

· we wsi Borysławka koło Rybotycz pow. Dobromil po wysiedleniu Ukraińców upowcy spalili zabudowania wsi i zamordowali 6 starszych Polaków, którzy nie opuścili wsi

· we wsi Czernica pow. Brody Ukraińcy zamordowali Polkę, wdowę, której 2 córki zamordowali już 9 sierpnia 1944 roku

· we wsi Futory pow. Lubaczów upowcy zabili w zasadzce 15 żołnierzy WP

· we wsi Huciska Oleskie pow. Złoczów upowcy zamordowali 2 Polaków, w tym starszą kobietę

· we wsi Jamna Górna koło Rybotycz pow. Dobromil podczas palenia wsi po wysiedleniu Ukraińców upowcy zamordowali 4 starszych Polaków, którzy nie opuścili swoich gospodarstw

· we wsi Kapysno koło Rybotycz pow. Dobromil podczas palenia wsi po wysiedleniu Ukraińców upowcy zamordowali 6 starszych Polaków, którzy nie opuścili swoich gospodarstw

· we wsi Lachowa koło Kuźminy pow. Dobromil podczas palenia wsi po wysiedleniu Ukraińców upowcy zamordowali 5 Polaków

· w kol. Makowa oraz we wsi Makowa Rustykalna koło Rybotycz pow. Dobromil podczas palenia wsi po wysiedleniu Ukraińców upowcy zamordowali 15 Polaków

· we wsi Makowisko pow. Jarosław upowcy zamordowali na drodze do Jarosławia 24-letnia Polkę oraz we wsi 24-letnia dziewczynę i sołtysa; tj 3 Polaków

· we wsi Maniów pow. Sanok (Bieszczady) upowcy zamordowali 7-osobowa rodzinę polską

· wieś Nowosiółka Kuropiecka pow. Buczacz Polacy opuścili 23 lutego przenosząc się do Kuropca; na początku października wyjechali na stacje kolejową Pyszkowce koło Buczacza i tam pod gołym niebem koczowali prawie cały miesiąc w oczekiwaniu na transport kolejowy, na Ziemie Odzyskane transport z nimi dotarł 25 listopada 1945 r. ,

· wieś Nowostanice pow. Buczacz większość Polaków opuściła w czerwcu; pozostało kilka rodzin; w październiku upowcy zamordowali 4 Polaków: mężczyzn zarąbali siekierami, kobietę powiesili na drzewie; po tej zbrodni wszyscy pozostali Polacy opuścili swoją wieś wyjeżdżając na Ziemie Odzyskane

· we wsi Podliski pow. Mościska banderowcy zamordowali 1 Polaka

· we wsi Słobódka Janowska pow. Trembowla Polak przed tzw. repatriacją pojechał do swojego domu po jakiś sprzęt i potem znaleziono tylko jego odciętą głowę

· we wsi Sieniawa pow. Sanok miejscowi Ukraińcy zamordowali 1 Polaka

· we wsi Stubno pow. Przemyśl Ukraińcy zamordowali 1 Polaka

· we wsi Święty Józef pow. Kołomyja banderowcy zamordowali 3 Polaków jadących furmankę, w tym dwóch 19-letnich

· we wsiach Tarnawatka i Zalesie na Lubelszczyźnie ukraińscy partyzanci zamordowali co najmniej 15 Polaków oraz nie znaną ilość ofiar spalili żywcem

· we wsi Trójca koło Rybotycz pow. Dobromil podczas palenia wsi po wysiedleniu Ukraińców upowcy zamordowali 7 Polaków

· we wsi Wołczkowce pow. Zborów upowcy zamordowali 4-osobową rodzinę polską

Listopad 1945

1 listopada > we wsi Jurowce pow. Sanok Ukraińcy zamordowali 1 Polaka.

2 listopada >

· we wsi Kuźmina pow. Dobromil upowcy z sotni „Hromenki” zmordowali 11 Polaków

· we wsi Moszczenica pow. Lubaczów Ukraińcy zamordowali 1 Polaka

3 listopada > we wsi Krystynopol pow. Sokal upowcy zamordowali 1 Polaka, wójta.

5 listopada > we wsi Nowe Sioło pow. Lubaczów upowcy zamordowali 1 Polaka oraz 1 Ukrainkę, kucharkę w stołówce MO.

6 listopada > we wsi Surochów pow. Jarosław upowcy zamordowali 2 żołnierzy WP.

8 listopada > we wsi Worochta pow. Sokal w walce z UPA poległo 3 Polaków, milicjantów.

11 listopada >

· we wsiach Bowina i Krasiczyn pow. Przemyśl zamordowali po kilku Polaków

· we wsi Ujkowce pow. Przemyśl upowcy spalili 92 budynki i zamordowali 10 Polaków

12 listopada > we wsi Holeszów pow. Włodawa upowcy zamordowali 1 Polaka.

14 listopada > we wsi Zboiska pow. Sanok miejscowi banderowcy uprowadzili i zamordowali 1 Polaka, pracownika majątku.

15 listopada >

· we wsi Markowce pow. Sanok Ukraińcy zamordowali 1 Polaka

· w wsi Prusiek pow. Sanok banderowcy obrabowali i postrzelili 5-osobową rodzinę polską, która zmarła po kilku godzinach z upływu krwi, gdyż nie miał kto im pomóc

· na drodze ze wsi Prusiek do Zahutynia pow. Sanok banderowcy zastrzelili 1 Polaka

Nocą z 15 na 16 listopada > we wsi Pikulice pow. Przemyśl Ukraińcy pobili i wrzucili żywcem do płonącej stodoły 4 Polaków, w tym 23-letnią dziewczynę.

16 listopada > w miasteczku Lubaczów woj. rzeszowskie upowcy zamordowali 4 Polaków, milicjantów.

17 listopada > we wsi Żohatyn pow. Dobromil (pow. Przemyśl) podczas palenia wsi po wysiedleniu Ukraińców upowcy zamordowali 8 Polaków, w tym młynarza.

19 listopada >

· we wsi Bircza Stara pow. Dobromil (pow. Przemyśl) upowcy zamordowali 2 Polaków, w tym 35-letnia kobietę powiesili na ścianie stodoły, a jej zwłoki wrzucili do studni, skąd zostały wydobyte wiosną 1948 roku

· we wsi Sielnica pow. Przemyśl upowcy spalili 19 domów i zamordowali 16-letniego Polaka

Nocą z 19 na 20 października > we wsi Łukawica pow. Lesko (Bieszczady) zamordowali kilku polskich kolejarzy.

20 listopada >

· we wsi Orły pow. Przemyśl banderowcy zamordowali 1 Polaka

· we wsi Ropienka pow. Lesko Ukraińcy zamordowali 2 Polaków

21 listopada > we wsi Nowy Dzików pow. Lubaczów upowcy zamordowali 1 Polaka.

22 listopada > we wsi Surochów pow. Jarosław w walce z UPA zginęło 10 żołnierzy WP.

24 listopada > w miasteczku Lubaczów woj. rzeszowskie Ukraińcy zamordowali 1 Polaka.

27 listopada > we wsi Dąbrowa pow. Lubaczów upowcy zamordowali 1 żołnierza WP.

28 listopada > we wsi Czerwona Woda pow. Jarosław Ukraińcy zamordowali 1 Polaka.

29 listopada >

· we wsi Boguszówka koło Birczy pow. Przemyśl upowcy z sotni „Burłaki” spalili wszystkie zagrody oraz zamordowali 10 Polaków

· we wsi Korzeniec koło Birczy pow. Przemyśl upowcy z sotni „Burłaki” obrabowali i spalili wieś oraz zamordowali 8 Polaków a 6 zostało rannych

· we wsi Rudawka koło Birczy pow. Przemyśl podczas kolejnego napadu upowcy spalili część gospodarstw polskich oraz zamordowali 7 Polaków i 2 Ukraińców

· we wsi Wola Korzeniecka pow. Przemyśl podczas palenia wsi po wysiedleniu Ukraińców upowcy zamordowali 10 Polaków a 5 poranili

30 listopada >

· w miasteczku Bircza pow. Dobromil (pow. Przemyśl) podczas drugiego napadu upowcy zabili 9 Polaków

· we wsi Dobrzanka koło Kuźminy pow. Dobromil podczas palenia wsi upowcy z sotni „Burłaki” zamordowali 5 Polaków, a los pozostałych około 40 Polaków nie jest znany

W listopadzie >

· we wsi Bachów pow. Przemyśl upowcy obrabowali gospodarstwa polskie oraz zamordowali 8 Polaków

· we wsi Czahary Zbaraskie pow. Zbaraż Ukraińcy zamordowali 75-letniego Polaka, jedynego, który nie opuścił wsi i pozostał w swojej zagrodzie

· we wsi Krzeczkowa pow. Przemyśl upowcy zamordowali 2 Polaków

· we wsi Młyniska pow. Żydaczów banderowcy zamordowali 2 Polaków

· do wsi Petlikowce Stare pow. Buczacz powrócił z przymusowych robót w Niemczech Polak, ale Polacy stąd już wyjechali na Ziemie Odzyskane; „ukraińscy powstańcy” zaprowadzili go nad rzekę Stypę, rozebrali i tłukli łopatami, a następnie zakopali płytko w ziemi; gdy odzyskał świadomość odgrzebał się i po kilku godzinach dotarł do Podzameczka; w pobliżu domu znajomych zemdlał, ale znalazła go gospodyni; odwieziony został do szpitala w Buczaczu, po kilku dniach odzyskał przytomność i ujawnił, że oprawcami byli Ukraińcy, jego szkolni koledzy; po pięciu dniach dwóch upowców próbowało zabić go w szpitalu, ale spłoszył ich personel; przewieziono go do szpitala wojskowego w Czortkowie, gdzie był leczony przez 2 miesiące;

· we wsi Probużna pow. Kopyczyńce upowcy zamordowali 3 Polaków

· we wsi Sosnówka pow. Włodawa upowcy po torturach zamordowali 1 Polaka

Jesienią >

· we wsi Łykoszyn pow. Lubaczów upowcy zamordowali 14 Polaków, natomiast w okolicznych wsiach 3 polskie rodziny oraz 3 leśniczych; łącznie co najmniej 30 Polaków

· w miasteczku Sokal woj. lwowskie upowcy zmordowali 10 Polaków, w tym 4-osobową rodzinę

· we wsi Zaturce pow. Horochów miejscowi Ukraińcy pobili śmiertelnie Polaka, który powrócił z niewoli niemieckiej do domu nie wiedząc, że jego rodzina wyjechała już na Ziemie Odzyskane

Grudzień 1945

1 grudnia > we wsi Hrebenne pow. Tomaszów Lubelski banderowcy w lesie zamordowali 1 Polaka.

2 grudnia > we wsi Nowa Grobla pow. Lubaczów Ukraińcy zamordowali 1 Polaka.

3 grudnia >

· we wsi Bezmiechowa Górna pow. Lesko upowcy zamordowali 6 Polaków, w tym 24-letnią kobietę

· we wsi Huzele pow. Lesko (Bieszczady) Ukraińcy zamordowali 1 Polaka

4 grudnia > we wsi Brusno Stare pow. Lubaczów w zasadzce UPA zginęło 15 żołnierzy WP.

Nocą z 4 na 5 grudnia >

· w miejscowości Krasiczyn pow. Przemyśl upowcy spalili 126 budynków oraz zamordowali 3 Polaków

· we wsi Śliwnica pow. przemyśl upowcy zamordowali kilkunastu Polaków

5 grudnia >

· we wsi Bezmiechowa Dolna pow. Lesko upowcy zamordowali 1 Polaka

· w miasteczku Lubaczów woj. rzeszowskie Ukraińcy zamordowali 1 Polkę

6 grudnia > we wsi Miłków pow. Lubaczów upowcy zamordowali 1 Polaka.

Nocą z 6 na 7 grudnia > we wsi Sanoczek pow. Sanok upowcy obrabowali i spalili gospodarstwa polskie oraz zamordowali 2 Polaków.

8 grudnia > we wsi Zapałów pow. Jarosław Ukraińcy zamordowali 1 Polaka.

12 grudnia > we wsi Nowa Grobla pow. Lubaczów Ukraińcy zamordowali 1 Polaka.

14 grudnia > we wsi Ruda pow. Żydaczów banderowcy zamordowali 6 Polaków: 5-osobową rodzinę z 3 małoletnich dzieci oraz 19-letniego chłopca.

Nocą z 16 na 17 grudnia > we wsi Zahutyń pow. Sanok banderowcy uprowadzili i zamordowali 12 Polaków: 11 cywilnych oraz podoficera WP.

18 grudnia > we wsi Jezierzany pow. Buczacz banderowcy zamordowali 5 Polaków.

19 grudnia > we wsi Busk pow. Kamionka Strumiłowska Ukraińcy zamordowali 5 Polaków: 4-osobową rodzinę i kobietę.

20 grudnia >

· we wsi Monasterzec pow. Lesko upowcy zamordowali 1 Polaka, milicjanta

· we wsi Szczutków pow. Lubaczów banderowcy spalili 112 budynków i zamordowali 1 Polkę

21 grudnia >

· we wsi Kobylnica Ruska pow. Jaworów banderowcy zmordowali 1 Polaka

· we wsi Krowniki pow. Przemyśl banderowcy zamordowali 3 Polaków

23 grudnia > we wsi Lubliniec Nowy pow. Lubaczów Ukraińcy zamordowali 25-letniego Polaka.

24 grudnia (Wigilia) >

· we wsi Babica nad Sanem pow. Przemyśl upowcy uprowadzili z drogi i zamordowali 8 Polaków

· we wsi Olchowa pow. Lesko Ukraińcy zamordowali 2 Polaków

Nocą z 26 na 27 grudnia >

· we wsi Kruhel Mały pow. Przemyśl upowcy obrabowali i spalili wieś oraz zamordowali 3 Polaków

· we wsi Kruhel Wielki pow. Przemyśl upowcy zamordowali 6-osobową rodzinę polską: matkę z 5 dzieci

· we wsi Prałkowice pow. Przemyśl upowcy obrabowali i spalili 63 gospodarstwa polskie oraz zamordowali 4 Polaków, w tym kobietę i żołnierza WP; rannych i poparzonych zostało 11 Polaków

· w mieście Przemyśl woj. rzeszowskie w wyniku ostrzału z moździerzy przez UPA zginęło 2 Polaków a 3 zostało rannych

Nocą z 29 na 30 grudnia > we wsi Nowosielce - Gniewosz pow. Sanok upowcy spalili 200 gospodarstw polskich, stacje kolejową i zamordowali 21 Polaków.

30 grudnia >

· we wsi Łodzina pow. Sanok upowcy uprowadzili 18-letniego Polaka, po którym ślad zaginął

· w miejscowości Załuż pow. Sanok podczas napadu na stację kolejową banderowcy zamordowali 2 Polaków, pracowników stacji

31 grudnia >

· we wsi Moszczenica pow. Lubaczów Ukraińcy zamordowali 2 Polaków

· we wsi Surochów pow. Jarosław banderowcy zamordowali 20-letniego plutonowego WP (Chaim Brokstein)

W okresie maj 1944 – grudzień 1945 > we wsiach Stupnica Polska i Stupnica Ruska pow. Sambor banderowcy uprowadzili i zamordowali 17 Polaków.

W grudniu > we wsi Krajna koło Birczy pow. Dobromil podczas palenia wsi po wysiedleniu Ukraińców upowcy zamordowali 2 Polaków.