Pułhany pow. Horochów: upowcy oraz miejscowi i okoliczni Ukraińcy zamordowali co najmniej 97 Polaków

Pułhany pow. Horochów: upowcy oraz miejscowi i okoliczni Ukraińcy zamordowali co najmniej 97 Polaków, za pomocą różnych narzędzi, po torturach, grzebali żywcem w ziemi poranionych; w następnych dniach zamordowali jeszcze kilku Polaków, którym podczas rzezi udało się ukryć; łącznie około 115 Polaków (Nocą z 15 na 16 lipca 1943)

Zagłada wsi 

Dochodzi północ. Koguty pieją. Cudowna księżycowa noc. Nagle w lasku za wsią coś się poruszyło, jakieś szmery. Przewidzenie? Nie! Chwila ciszy. Potem znowu tur, tut, tur. Daleki skrzyp wozów. Cichy tętent kopyt końskich. I na drogę zalaną światłem księżyca wyjeżdża z lasku oddział konnych, a za nimi wozy i tłumy motłochu. Przysuwają się coraz bliżej wsi. Widać już teraz wyraźnie olbrzymie postacie z karabinami, nożami, siekierami, widłami i piłami. Minęli pierwszą, drugą zagrodę, koło trzeciej zatrzymali się. Zeskoczyli z koni. Otoczyli dom, zdjęli karabiny z pleców i zaczęli gwałtownie dobijać się do drzwi i okien domostwa. Wychyliła się jakaś przerażona twarz kobieca. Strzelili – znikła. Przemocą, bo rozbiwszy drzwi i okna, wdarli się do chaty, po chwili szamotania rozległy się nieludzkie krzyki okropnie mordowanych. Wszystko zawarte było w tym krzyku. I ból, spowodowany fizycznym cierpieniem, i stokroć może gorszym widokiem mąk i okrutnej śmierci najbliższych. Żal za życiem młodym i nienawiść, i groźba! A nade wszystko wybijał się z tego natłoku uczuć okrzyk krzywdy, wołającej o pomstę do nieba! A ludzie ci, jakby nie słysząc tego wszystkiego, szli od chaty do chaty, siejąc śmierć i spustoszenie. A gdy wreszcie doszli do ostatniej zagrody, zajęli się wyłapywaniem resztek i zabijaniem tych, co nie zdążyli uciec, rabowaniem, a wreszcie paleniem chat. I znowu szli przez wieś, tu jeszcze kogoś chwycili, rzucili go do płonącego domu, tu dziecku głowę rozbili o pień drzewa, tu powiesili wyrostka. Aż wreszcie po załadowaniu na wozy zrabowanego majątku zabitych, wsiedli i jak widma śmierci odjechali drogą zalaną światłem księżyca, wśród skrzypu kół krzyków rozbestwionych. Księżyc zbladł. Noc miała się ku końcowi. Tylko wielka łuna palącej się wsi oświetlała okolicę. Na zgliszczach wyły psy żałosnym głosem. Nagle zza niedopalonej stodoły wychylił się cień, spojrzał na drogę. Odjechali. Poruszył się. Wyszedł na podwórze i skierował swe kroki ku zgliszczom chaty. Potknął się o coś. Trup ojca. Dalej leżały zwłoki brata, dwóch sióstr, dwa maleńkie trupki jego córek dwulatek, jego żony, którą poznał tylko po ubraniu. Twarz miała zupełnie zeszpeconą. Drżącą ręką otarł pot z czoła. Pogrzebał w popiele, który pozostał po jego rodzinnej chacie, znalazł coś, co było kiedyś łopatą i poszedł do sadku. Tam w ulubionym miejscu całej rodziny zaczął kopać. Pracował tak do brzasku. Poznosił wszystkie trupy do wspólnej mogiły i zakopał. Słońce wzeszło, a on stał jeszcze z głową opuszczoną na piersi, ze wzrokiem wbitym w ziemię, nad grobem najbliższych, nad swoją przeszłością... (fakt autentyczny, ojciec rodziny Aleksander Kolman).

wieś i folwark i leśniczówka PÓŁHANY gromada Półhany, gmina Brany, powiat Horochów, woj. wołyńskie parafia Nowe Gniezno Opracowywane w okolicy: Wola Bużańska, Bużany, Lulówka-Węgierszczyzna, Czerwona, Jeziorki, Skryhołowo, A B C D E-F G H I J K L-Ł M N O P R S-Ś T U W Z-Ż Inaczej PUŁHANY, rzadko: PÓŁCHANY. Projekt WYKAZU GOSPODARSTW, stan w około 1939 r. 1. LEWARTOWSKI Piotr 1895-1942 - s. Jana i Marianny z d. Tam (Tan), żona Rozalia +1943 z d. Młotkowska - c. Stanisława i Anieli z d. Sobczyńska, dzieci: Maria 1921-1943, Adela 1923, Stanisława 1924, Stefania 1926, Leontyna 1929, Karol 1932. 2. KOLMAN Kazimierz 1886-1943 (postrzelił się z dubeltówki) - s. Jana i Katarzyny z d. Stasiewicz, żona Apolonia (Paulina) +1943 z d. Młotkowska - c. Stanisława i Anieli z d. Sobczyńska, dzieci: Emilia 1911, Jan 1913, Józef 1921, Franciszek 1922, Aleksander (Oleś) +1943, Antoni +1943, Stanisław. 3. KOLMAN Antoni 1902-1943 - s. Ludwika i Marii 1870-1935 z d. Wojciechowska (c. Floriana i Rozalii z d. Łysakowska), I żona (śl.1924) Adela 1908-1937 z d. Kolman - c. Stanisława i Antoniny z d. Zarzycka, dzieci: Marian i Piotr Jarosław 1936-1936; II żona Halina z d. Kruszyna, c. Konstantego, dzieci: Wacław +1943, Leon +1943, Antoni. Razem z nimi mieszkała siostra Haliny - Rozalia Kruszyna (panna). W czasie napadu w 1943r. jednego z chłopców chwycono za nogi i uderzono o piec. Brzemienna Halina wyskoczyła przez okno i poraniona dostała się do Lwowa, gdzie urodziła syna Antoniego. 4. KOLMAN Aleksander 1911 - s. Stanisława +1943 i Antoniny z d. Zarzycka, żona Ewelina/Ewa 1907 z d. Kotek - c. Jana i Marii z d. Skawińska, dzieci: Władysława 1929-1943, Zygmunt 1931-1943, Daniel 1933-1943, Bolesław 1937-1943, Salomea Wanda 1939-1943, Czesław 1941-1943, Genowefa 1941-1943. Razem z nimi mieszkali rodzice Aleksandra. 5. ZARZYCKI Jan - s. Stanisława i Julii z d. Tam, żona Ewelina z d. Zarzycka, dzieci: Władysław 1922, Zofia 1924 (m.Dominik Młotkowski ze Starego Zboryszowa), Dominik 1932, Edward, Zygmunt, Stanisława. 6. SOBCZAK Jan +1943 - s. Kazimierza i Marianny z d. Łaganowska, żona (śl.1913) Katarzyna +1943 z d. Zarzycka, dzieci: Zofia 14.12.1914, Stanisława 1916-1943 (*Lulówka-Węgierszczyzna), Michał 1919-1943, Stanisław 1921-1943, Franciszek 1923-1943,, Felicja 1928-1943, Józefa 1931-1943. Zofia w czasie mordów była już w niemieckim obozie pracy koło Gdyni. V.n.: Sobczuk. 7. ZARZYCKI Antoni +1943 - s. Szymona i Franciszki z d. Tołoczko, żona Anna 1882-1943 z d. Lewartowska - c. Jana i Marii z d. Tam/Tan, dzieci: Józef 1902 i Sylwester 1909 (w 1929 r. obaj wyjechali do Kanady lub Argentyny), Stanisław (poniżej), Aleksander (poniżej), Apolonia 1913. ZARZYCKI Stanisław 1904, żona (śl.1940) Aniela 1901 z d. Kolman - c. Jana i Katarzyny z d. Stasiewicz, dzieci: Stanisława 1941. ZARZYCKI Aleksander 1907-1943, żona Tekla (Ukrainka), syn Józiu. UPA oszczędziła Teklę i syna. 8. LEWARTOWSKI Antoni 1904-1943 - s. Mikołaja i Marii z d. Stasiewicz, żona Melania/Małanka z d. Muszyńska (Ukrainka), dzieci: Stanisław 1932, Helena 1933, Anna/Hania 1936. Mieszkał tu ojciec Antoniego – Mikołaj 1873-1943 - s. Eljasza i Ludwiki z d. Muszyńska (Moszyńska). 9. SUŚ Demko 1915-1943 - s. Nazara i Anastazji, Ukrainiec, żona (śl.1939) Apolonia 1914-1943 z d. Zarzycka - c. Antoniego i Anny z d. Lewartowska, syn Bolek +1943. 10. SUŚ Stepan 1910 - s. Nazara i Anastazji, Ukrainiec, żona (śl.1934) Maria 1908 z d. Kamińska - c. Michała i Konstancji z d. Lewartowska, syn Edward 1936-1943. Stefan i Maria byli bardzo pobici, ale przeżyli. 11. KAMIŃSKI Michał 1879-1943 - s. Antoniego i Katarzyny z d. Sobczuk, żona Konstancja 1889-1943 z d. Lewartowska - c. Jana i Marii z d. Tam (Tan), dzieci: Maria 1908 (Suś, w poz. 10) i Jan 1922-1943. 12. PYTEL Mikołaj, Ukrainiec, żona Maria 1906 z d. Lewartowska.- c. Mikołaja i Marii z d. Stasiewicz, dzieci: Zofia, Józef i Maria. Przeżyli wszyscy i pozostali na Wołyniu. 13. SAWICKI Antoni 1905 - s. Katarzyny, żona (śl.1932) Konstancja 1901 z d. Lewartowska - c. Mikołaja i Marii z d. Stasiewicz, wdowa po Adolfie 1890-1929 - s. Jana i Marii z d. Kolman (ich dzieci wymienione poniżej), dzieci: Maria 1932. Wszyscy uratowali się. STASIEWICZ - dzieci Adolfa i Konstancji: Stanisław 1922, Anna 1924-1931, Felicja, Józef 1930-1936. 14. KOTEK Stanisław 1902 - s. Jana (s. Romana i Marii z d. Sobczyńska) i Marii z d. Skawińska, I żona Rozalia 1903-1940 z d. Strep - c. Leona i Tekli z d. Zarzycka z Haliczan, dzieci: Józef, Felicja, Stanisława 1929. Po śmierci Rozalii, Stanisław żeni się powtórnie. Jego rodzeństwo to: Anna 1895, Bronisław 1899, Kazimierz 1905, Rozalia 1906, Ewa 1907, Cecylia 1910. 15. NOWAK Stanisław +1943?, żona Tekla +1943? z d. Kolman, dzieci: Tadeusz +1943?, Bronisława +1943?, Aleksander 1924 - wywieziony do Niemiec, po wojnie we wsi Komorowo koło Wrocławia, pozostali najprawdopodobniej zostali zamordowani. 16. DEPA Stanisław, fornal, żona Karolina z d. Puk, dzieci: Rozalia Wanda 1933. 17. DOWBAJ Jan 1850-1940 - s. Andrzeja, żona Anastazja 1881-1941 z d. Lewartowska - c. Eliasza i Elżbiety, dzieci: Władysław, Feliks (poniżej), Marian, Tekla. DOWBAJ Feliks 1907 - s. Jana i Anastazji z d. Lewartowska, żona (śl.1934) Maria 1909 z d. Witkowska - c. Franciszka i Jadwigi z d. Stabryło, dzieci: Mieczysław 1936, Władysław 1939, Stanisław 1942. JARUGA Wacław, żona Tekla z d. Dowbaj, dzieci: Jerzy Jan 1942. 18. FIJAŁKOWSKI Stanisław - s. Jana i Julii z d. Michalska, żona (śl.1897) Józefa z d. Sobczuk, dzieci: Karolina 1900, Władysław 1903, Ignacy 1908. FIJAŁKOWSKI Ignacy, żona Feliksa 1914 z d. Kolman - c. Stanisława i Antoniny z d. Zarzycka, dzieci: Genowefa 1936, Petronela Danuta 1939. FIJAŁKOWSKI Władysław, żona (śl.1934) Antonina 1902 z d. Zarzycka - c. Józefa i Anny z d. Kostecka. 19. GADAWA Antoni 1896 - s. Franciszka i Franciszki z d. Rachwał, żona (śl.1924) Franciszka z d. Głowacka - c. Franciszka i Heleny z d. Dworkowska. 20. GADAWA Stanisław, gajowy, żona Zofia z d. Dudek, dzieci: Stanisław 1922, Władysława 1924, Irena 1932, Jadwiga 1936. 21. GULANOWSKI Kazimierz 1914 - s. Wojciecha i Józefy z d. Fryzowska, żona (śl.1932) Matrona 1912 z d. Podłużna - c. Filemona i Marii z d. Gromiak, dzieci: Stanisław 1932, Bronisława 1935. 22. JÓZEFKO Władysław, gajowy, żona Antonina z d. Skawińska, dzieci: Krystyna Zofia 1939. 23. KOLMAN Stanisław - s. Jakuba i Katarzyny z d. Zarzycka, żona (śl.1899) Ewelina z d. Zarzycka, dzieci: Franciszek 1900, Władysław 1901, Aleksander 1904, Stanisław 1906, Adela 1908, Zofia 1911, Maria 1913, Maria 1921, Tadeusz 1922. 24. KOLMAN Franciszek 1900 - s. Stanisława i Eweliny z d. Zarzycka, żona (śl.1924) Maria z d. Fijałkowska, dzieci: Anna 1924. 25. KOLMAN Kazimierz - s. Jakuba i Katarzyny z d. Zarzycka, żona (śl.1887) Marianna z d. Sobczuk, dzieci: Stanisław 1889, Tekla 1891, Dominik 1896, Karolina 1899, Władysław 1907. 26. KOLMAN Władysław, żona Helena z d. Zarzycka, dzieci: Maria Jadwiga 1931, Teresa Danuta 1934, Genowefa 1936, Tadeusz 1939. 27. KOLMAN Aniela, córka Stanisława 1931. (mieszkali u kogoś?) 28. KOLMAN Jan, żona Anna z d. Suchotiuk, dzieci: Tadeusz 1939. 29. KOŚCIUK Andrzej, żona Stanisława z d. Domańska, dzieci: Zygmunt 1931, Jarosław 1932. 30. KOTYK Tychon 1901 - s. Dymitra i Heleny z d. Krasiuk, żona Maria 1895 z d. Jasiuk - c. Teodora i Marii z d. Holinek, dzieci: Jan 1924, Maria 1927, Nina 1930. 31. KOWALCZUK Teresa 1830-1934 - c. Jana i Anastazji, dzieci: Nikita. 32. KOWALEWSKA Anna 1868-1934 - c. Franciszka i Teresy z d. Mikołajczuk, dzieci: Antoni, Apolonia. 33. KRÓL Jan, gajowy, żona Zofia z d. Stefanowicz, dzieci: Alicja i Jadwiga (bliźniaczki) 1935. 34. SOBCZYŃSKI Wojciech - s. Mikołaja (nazwisko Sobczuk) i Katarzyny z d. Kwaśnicka, żona (śl.1891) Emilia z d. Malinowska, dzieci: Maria 1896 (Strep, w Skobełce), Feliksa 1899, Stanisław 1906. 35. LEONTOWICZ Paweł, żona Helena z d. Kopińska, dzieci: Wanda Stanisława 1929, Irena 1931. 36. LEWARTOWSKI Mikołaj - s. Eliasza i Ludwiki z d. Moszyńska, I żona (śl.1893) Tekla z d. Kolman, dzieci: Stanisław 1894; II żona (śl.1899) Maria z d. Stasiewicz, dzieci: Konstancja 1901, Antoni 1904, Maria 1906, Józefa 1910, Zofia 1915. 37. ŁOGARZ Bronisław 1898 - s. Jana i Marii z d. Sobczyńska, żona (śl.1925) Adela 1908 z d. Kolman - c. Stanisława i Eweliny z d. Zarzycka. 38. MAKOWSKI Stefan 1912 - s. Klemensa i Marii z d. Łuszczewska, fornal, żona (śl.1932) Katarzyna 1904 z d. Padoch - c. Wojciecha i Agnieszki z d. Antoniuk, dzieci: Stefan 1933. 39. MORAWEL Wasyl, żona Katarzyna z d. Bielska, dzieci: Irena 1930-1931. 40. RZESZUTKO Jan 1908 - s. Józefa i Zofii z d. Kluzek, żona (śl.1934) Emilia Stanisława 1911 z d. Kolman - c. Kazimierza i Pauliny z d. Młotkowska, dzieci: Marian 1935. 41. STREPA Stanisław, żona Maria z d. Sobczyńska, dzieci: Aleksander 1914, Władysław 1921, Helena 1922, Stanisław 1924, Wiktoria Anna 1925, Aniela Danuta 1930. 42. SOBCZUK Aleksander, żona Zofia z d. Kolman, dzieci: Czesław 1933, Edward 1939. 43. SUŚ Łukasz 1909 - s. Aleksandra i Aleksandry z d. Zając, żona (śl.1936) Tekla 1918 z d. Nalepa - c. Jana i Marianny z d. Prokop, dzieci: Czesław 1937. 44. SUŚ Mikołaj (sklepikarz), żona Maria z d. Długosz, dzieci: Bolesław Kazimierz 1938, Władysław 1940, Mieczysław 1941. 45. SUŚ Tomasz, żona Anastazja z d. Dziobek, dzieci: 1928-1929. 46. ŚWIĄTEK Aleksander 1916 - s. Filipa i Marii z d. Swatowska, fornal, żona (śl.1933) Julia 1914 z d. Mędlar - c. Władysława i Reginy z d. Majek, dzieci: Józef 1935. 47. TARNAWSKI Kazimierz 1905 - s. Feliksa i Marii z d. Stasiewicz, kowal, żona (śl.1929) Franciszka 1911 z d. Sobczuk - c. Stanisława i Pauliny z d. Cwinarzewicz, dzieci: Tadeusz 1933-1938, Albina Władysława 1934. 48. WOLANIUK Trofim 1910 - s. Andrzeja i Łucji z d. Chrystyn, żona Stefania 1908 - c. Łukasza i Melachii, dzieci: Helena 1933. 49. ZARZYCKI Aleksander 1906 - s. Michała i Marianny z d. Gilewicz, żona (śl.1932) Józefa 1910 z d. Lewartowska - c. Mikołaja i Marii z d. Stasiewicz. 50. ZARZYCKI Dionizy, żona Maria z d. Zarzycka, dzieci: Rozalia 1929, Franciszek 1933. 51. ZARZYCKA Tekla, dzieci: Tadeusz 1933. 52. ZARZYCKI Walerian - s. Józefa i Anny z d. Kostecka, żona Bronisława z d. Łozowska, dzieci: Józef 1925. 53. RÓŻEK Paweł, żona (w separacji) Helena +1939 (maż podejrzany o spowodowanie śmierci). Folwark (f) 1. MAKOWSKI Teodor 1910 - s. Kłyma i Marii z d. Łuszczewska, żona (śl.1933) Anna 1911 z d. Dmytruk - c. Antoniego i Józefy z d. Michalczuk. 2. SZOSTER Franciszek, fornal, żona Eufemia z d. Bielecka, dzieci: : Zofia 1935, Antoni 1938. V.n.: Schosler. Brak więcej informacji. Proszę Państwa o pomoc w uzupełnianiu wykazu. Objaśnienie: rok w barwie niebieskiej - śmierć z rąk bandytów ukraińskich (tzw. "upa"). Osoby zainteresowane miejscowością / udostępniające informacje: FORMULARZ zgłoszenia rodziny i uzupełnienia danych L.p. Informacje 1. Jarosław Chruścicki [luty 2007] poz. 1-4, [czerwiec 2007] poz. 14, korekta i uzup. poz. 1-4. [sierpień 2007] kor. i uzup. poz. 7-13. [marzec 2008] poz. 5. [styczeń 2013] poz. 16-33, 35-40, 42-52, f1 i f2, uzup. poz. 1, 3-10, 13, 15. z "Wykazów osób..." T.VII -opr. ks. W.W. Żurek. carcarewicz(a)wp.pl 2. Leszek Strep [maj 2007] Poszukuję informacji o rodzinie Wojciecha i Marii Sobczyńskich, to rodzice mojej Babci Marii po m. Strep, która 20.01.1934 r. przeprowadziła się z rodziną do Skobełki. elttech(a)poczta.onet.pl leszek.strep.(a)onet.eu 3. Krystyna Kołtońska - dawniej Czesława Maksymowicz. [czerwiec 2007] poz. 6. koltonska(a)neostrada.pl 4. HalinaWoźniak [czerwiec 2007] poz. 7-13. lincia280957(a)op.pl 5. Paweł Jakusek [lipiec 2007] poz. 15. Poszukuje informacji o rodzinie mojego dziadka Aleksandra Nowaka. jakusek(a)ct.com.pl 6. Małgorzata Suś [listopad 2007] dotyczy poz. 10. Proszę pomóc mi znaleźć krewnych i poznać historię, którą moja Babcia Maria mi wielokrotnie opisywała (jak zabili jej synka Edzia...), tel. 501213230 msus(a)inmat.pw.edu.pl 7. Andrzej Kotek [maj 2009] Poszukuję wszelkich informacji na temat losów rodziny KOTEK z Półhan oraz z Sarn i Konstantynówki. Z tych terenów pochodziła moja rodzina: DANIEL i GENOWEFA z d. PLUCIŃSKA z synami Stanisławem oraz Władysławem. Jeśli ktoś ma informacje na temat mojej rodziny lub dalszych krewnych, proszę o kontakt. Z góry dziękuję. andrzej613(a)onet.eu 8. Andrzej Mielcarek [od czerwiec 2013] poz. 34, 41 dzięki "Wykazom osób..." -opr. ks. W.W. Żurek, poz. 53, źr. tyg. "Wołyń" 27/1939. Strony o Wołyniu

Data powstania strony: luty 2007 r., ostatnia edycja: wrzesień 2016 r.