http://pl.wikipedia.org/wiki/Zbrodnie_w_Baryszu
Zbrodnie
w Baryszu -
zbrodnie popełnione na Polakach w miejscowości Barysz położonej
w dawnym powiecie
buczackim województwa
tarnopolskiego przez nacjonalistów
ukraińskich,
w tym zbrodnia dokonana w nocy z 5 na 6
lutego 1945 przez kureń Ukraińskiej
Powstańczej Armii (UPA) dowodzony
przez Petra
Chamczuka "Bystrego".
Ludność
Barysza liczyła około 7 tys. mieszkańców, z czego 2/3 Polaków,
którzy mieszkali na osiedlu Mazury. Wraz z początkiem okupacji
niemieckiej miejscowi aktywiści OUN oraz policjanci
ukraińscyzaczęli
stosować wobec Polaków różne szykany. W lipcu 1941 roku
aresztowano i przekazano Niemcom 10 mężczyzn, których 5
sierpnia 1941 roku
rozstrzelano w Buczaczu.
Także w sierpniu 1941 ofiarą mordów w wykonaniu ouenowców padło
w Baryszu kilkanaście osób. Henryk Komański i Szczepan Siekierka
podają nazwiska dalszych 36 osób z Barysza, które w latach
1942-1944 w różnych okolicznościach straciły życie z rąk
nacjonalistów ukraińskich lub ukraińskich policjantów.
W
1944 r., po zajęciu tych ziem przez Armię
Czerwoną,
polskich mężczyzn zaczęto powoływać do Wojska
Polskiego,
pozbawiając wsie samoobrony. W ich miejsce
powoływano Istriebitielnyje
Bataljony.
Posterunek IB w Baryszu liczył ponad 100 żołnierzy, z czego około
50 należało wcześniej do AK.
Dowódcą jednostki był Ukrainiec zza Zbrucza Iwanienko,
jego zastępcą Polak Józef Krowicki. IB z Barysza aktywnie zwalczał
ukraińskie podziemie nacjonalistyczne.
Pierwszą
masową zbrodnią w Baryszu było wymordowanie w styczniu 1945 roku
przysiółka Tysów, gdzie zginęło 21 osób.
W
nocy z 5 na 6
lutego 1945 około
godz. 22 osiedle Mazury w Baryszu zaatakował kureń UPA „Bystrego”
mordując napotkaną ludność bez względu na płeć i wiek oraz
paląc zabudowania. Upowcy otrzymali wsparcie ukraińskiej ludności
cywilnej, która rabowała mienie Polaków. Miejscowości broniła
tylko część żołnierzy IB (według niektórych świadków tylko
10), ponieważ większość z nich dzień przed zbrodnią wezwano do
Buczacza. Na ulicy Plebańskiej napastnicy napotkali zacięty opór
IB i mieszkańców. Część ludności schroniła się w murowanych
budynkach szkoły i kościoła. Rzeź ludności oraz walki trwały
około 5 godzin, po czym kureń UPA wycofał się.
Henryk
Komański i Szczepan Siekierka podają liczbę 135 Polaków zabitych
podczas napadu z 5 na 6
lutego 1945[1].
W pierwszych polskich meldunkach straty Ukraińców oceniono na
kilkudziesięciu zabitych i rannych, co Grzegorz
Motyka uznaje
za liczbę zawyżoną[2].
Osiedle Mazury zostało całkowicie spalone. W ciągu kilku dni
ocaleni Polacy dokonali pochówku zabitych i przenieśli się do
Buczacza, skąd byli przesiedlani na Ziemie
Odzyskane.
Przypisy
- ↑ Henryk Komański, Szczepan Siekierka, "Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na Polakach w województwie tarnopolskim 1939-1946", Wrocław 2006, ISBN 83-89684-61-6, s.143
- ↑ Grzegorz Motyka, "Ukraińska partyzantka 1942-1960", Warszawa 2006, ISBN 83-88490-58-3, s.408
Bibliografia[edytuj]
- Grzegorz Motyka, Ukraińska partyzantka 1942-1960; Warszawa 2006. ISBN 83-7399-163-8
- Henryk Komański, Szczepan Siekierka, "Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na Polakach w województwie tarnopolskim 1939-1946", Wrocław 2006, ISBN 83-89684-61-6
Linki zewnętrzne[edytuj]
- Reportaż z odsłonięcia pomnika w Baryszu (pol.). Oficjalna strona miejscowości Krzelków. [dostęp 2012-11-17].
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz