Małe Hołoby , kolonia, sołectwo, siedziba parafii, gmina Kamień Koszyrski. W 1939 roku kolonia liczyła 57 zagród i około 300 mieszkańców wyłącznie Polaków. Wśród rozległych lasów, około 25 kilometrów na wschód od Kamienia Koszyrskiego, położona jest kolonia Małe Hołoby. Kolonia została założona na początku XIX wieku i stanowiła oddzielne sołectwo obok drugiej wsi Hołoby Małe zamieszkałej przez prawosławnych.
Mieszkańcami koloni były polskie rodziny: BAŃCERZ, CEBRYK , KUCHARSKI, KULIK, ŁACHNICKI, MATYS, MOCZARSKI, PODLASIŃSKI, RZEPSKI, ROJECKI, WALEK.
Po roku 1920 przybyli do kolonii nowi mieszkańcy: CHUDZIŃSKI, DOKTOREK, FALKIEWICZ, GRZYB, JUSIAK, KOPIŃSKI, KOZINOGA, KRUK, NIEWCZAS, PAWELEC, POJOKI, PIOTROWSKI, STANDOWICZ, SZEWCZYK, ZADROŻNY, ŻUKOWSKI i inni.
Kościół drewniany pw. Św. Antoniego Paderewskiego został zbudowany ze składek parafian w latach 1926-1930. Zniszczony prze UPA w 1943r. Parafia liczyła 789 wiernych. Do parafii w 1938 roku należały następujące miejscowości: BOROWNO, JAJNO, MAŁE HOŁOBY, NABRZUSKA, SKOMOROCHA, HUTA BOROWIŃSKA, KRASNICA, MAŁY OBZYR, POLICE. Proboszczem został ks. Józef Szostak ur. 1905roku, wyświęcony w 1933 roku. Poświecenie świątyni nastąpiło w dniu 03.09.1930r. Dekretem z dnia 20 marca 1935 r. nr. 1823 J. E. Ks. Biskup A. Szelążek, Pasterz Diecezji Łuckiej erygował parafię Małe Hołoby w dekanacie Kowelskim. Założono również wspólny cmentarz dla katolików i prawosławnych.
Na wiosnę 1943r. zaczęły nasilać się napady i mordy dokonywane na ludności polskiej przez nacjonalistów ukraińskich. Pierwszą ofiarą zamordowaną na drodze z Lubieszowa, miedzy wsiami Pniewo a Skoromocha 24 czerwca 1943 roku był Ksiądz proboszcz Józef Szostak, zamordowany razem zakonnikiem z Lubieszowa Piotrem z Zakonu Pijarów.
Ciągłe zagrożenie życia i napady rabunkowe spowodowały ucieczkę części mieszkańców do Kamienia Koszyrskiego. 8 września 1943r część mieszkańców została zmuszona do ucieczki za rzekę Stachód, do zgrupowania sowieckiej partyzantki gen. Czerniachowskiego w Krasnych Borach, gdzie był oddział złożony wyłącznie z Polaków, którzy póĽniej utworzyli Brygadę im. Wandy Wasilewskiej. Byli jednak tacy mieszkańcy, którzy pozostali na miejscu licząc na przetrwanie.
Podczas ewakuacji z Kamienia Koszyrskiego do Kowla w styczniu 1944r. pod miejscowościa Ratno, oddział UPA odciął część kolumny i wszystkich wymordował. Zginęło wiele osób z Hołób Małych.
W okresie od czerwca do sierpnia 1943 roku zostali zamordowani przez bandy UPA:
- KALATA Emil
-PYTKA Adam
We wrześniu 1943 roku zostali zamordowani przez bandy UPA:
- NIEWCZAS Bolesław
- FALKIEWICZ Józef
- FALKIEWICZ Bolesław
- JAKUBCZYK Adam
- KLATA Józef
- KALATA Franciszek
- KALATA Edward
- ŁACHNICKA Helena
W paĽdzierniku 1943 roku zostali zamordowani przez bandy UPA:
- PACZOS Michał
- PACZOS…, matka Michała
W styczniu 1944 roku zostali zamordowani przez bandy UPA pod Ratnem w pow. Kowelskim:
- 2 osoby z rodziny PODLASIŃSKICH
- ZAWADZKA Marcela
- ZAWADZKA Emila
- ZAWADZKI Stanisław
Nazwiska ofiar ustalił FELIKS CEBRYK, jest ona niepełna gdyż ofiar było znacznie więcej.
Małe Hołoby 2009r.
Literatura:
1. "NA RUBIEŻY" czasopismo historyczno-publicystyczne nr 30 z 1998r s.35-36
2."NA RUBIEŻY" czasopismo historyczno-publicystyczne nr 67 z 2003r s.28
3. Leon POPEK "Świątynie Wołynia" tom I Lublin 1997r s. 72
opracował. DS
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz