1942

Kalendarium ludobójstwa ukraińskiego

dokonanego na ludności polskiej

w latach 1939 - 1948

Opracował : Stanisław Żurek
Materiały znajdą się w książce nad którą obecnie pracuje.

Autor prosi o uzupełnienie i uwagi.

Rok 1942

Rok 1942

4 stycznia > we wsi Zalesie pow. Horochów Ukraińcy zamordowali rodzinę Żarczyńskich (rodziców i ich syna z żoną) oraz 20-letniego Polaka, który ukrywał się u nich po ucieczce z deportacji w głąb ZSRR w 1940 r. Zamordowali także przebywającą w domu ofiar jedną Ukrainkę.

7 stycznia > w miasteczku Mizocz pow. Zdołbunów Ukraińcy zamordowali 1 Polaka.

17 stycznia > w miasteczku Torczyn pow. Łuck Ukraińcy uprowadzili Polaka, po którym ślad zaginął.

Pod koniec stycznia > w miasteczku Stepań pow. Kostopol Ukraińcy śmiertelnie pobili nad rzeką Horyń Polaka – leśniczego.

W styczniu > we wsi Nowiny Czeskie pow. Dubno Polacy z sąsiednich wsi uczestniczyli w zabawie karnawałowej. Przerwał ją komendant policji ukraińskiej z posterunku w Młynowie Dmytro Nowosad, który oświadczył, że na zabawę przyszły polskie świnie, a im oraz Żydom wstęp jest wzbroniony. Gdy Polacy zaczęli zabawę opuszczać zostali zaatakowani przez ukraińskich bojówkarzy, którzy posługując się kołkami, drągami i kijami zakatowali na śmierć dwóch młodych Polaków, a kilku ciężko pobitych zdołało uciec. Nowosad, członek OUN, kat Polaków i Żydów, w 1954 r. został rozpoznany przez Polaków z Młynowa w 1954 w Polsce jako naczelnik jednego z wydziałów Wojewódzkiego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Szczecinie. Stąd wyjechał do Poznania, gdzie w 1955 r. ponownie został rozpoznany i podobno aresztowany.

7 lutego > we wsi Aleksandrów pow. Biłgoraj Niemcy z Ukraińcami zamordowali 2 Polaków i spalili 4 gospodarstwa.

10 lutego > we wsi Posada Jaćmierska pow. Sanok Ukrainiec gestapowiec Leo Humeniuk zastrzelił Polaka. Łącznie miał on na sumieniu tortury i morderstwa wielu Polaków. Latem, podczas ofensywy Armii Czerwonej , został złapany przez partyzantów AK i przekazany władzom sowieckim, którym uciekł z aresztu i zatarł za sobą ślad.

19 lutego > w osadzie Zastawie pow. Zdołbunów Ukraińcy zamordowali 2 Polaków, braci.

W lutym >

· we wsi Głęboczek pow. Borszczów Ukraińcy zamordowali 25-letniego Polaka

· we wsi Pawłokoma pow. Brzozów ukraiński nauczyciel Lewicki złożył donos do Niemców, że Polacy mają broń. Policja ukraińska aresztowała 5 Polaków, w tym dwie kobiety. Na miejscy poddano ich torturom, m.in. połamano im ręce i nogi. Broni nie znaleźli, ale zabrali ich ze sobą i ślad po Polakach zaginął.

8 marca > we Włodzimierzu Wołyńskim Ukraińcy zamordowali 26-letniego Polaka.

20 marca > we wsi Kryniczki pow. Krasnystaw policjanci ukraińscy zamordowali 24 Polaków i spalili ich gospodarstwa.

30 marca > we wsi Wywłoczka pow. Zamość Niemcy z Ukraińcami rozstrzelali 6 Polaków: małżeństwo, ojca z córką oraz 2 kobiety.

W marcu >

• we wsi Hołoby pow. Kowel policja ukraińska zastrzeliła na posterunku dwóch chłopców polskich.
• we wsi Stawki Kraśnieńskie pow. Skałat Ukraińcy zamordowali 2 Polaków: 22-letniego powiesili na drzewie obok wiejskiej kaplicy z rękami związanymi drutem kolczastym do tyłu; 67-letnią kobietę zabili wrzucając przez okno granat do jej domu.

Nocą z 1 na 2 kwietnia > we wsi Majdan pow. Nadwórna Ukraińcy ograbili i spalili polskie zagrody oraz zamordowali 10 Polaków.

4 kwietnia > we wsi Hleszczawa pow. Trembowla Ukraińcy uprowadzili polskiego nauczyciela. Jego zwłoki odnalezione w studni miały wydłubane oczy, odcięte genitalia,

na szyi zaciśnięty sznur.

15 kwietnia > we wsi Łukawiec pow. Lubaczów Ukraińcy zamordowali 1 Polaka.

16 kwietnia > we wsi Zaporowszczyzna pow. Hrubieszów esesmani ukraińscy (prawdopodobnie ze szkoły w Trawnikach) rozstrzelali w lesie 15 Polaków pochodzących z powiatu hrubieszowskiego.

17 kwietnia > w miasteczku Derażne pow. Horochów Ukraińcy rozrzucili pod kościołem antyniemieckie ulotki w języku polskim, za co Niemcy zamordowali proboszcza ks. Michała Dąbrowskiego oraz organistę.

23 kwietnia > we wsi Jaryczów Nowy pow. Lwów Ukraińcy zastrzelili 1 Polaka.

W kwietniu >

• w mieście Kałusz woj. stanisławowskie miejscowi Ukraińcy zamordowali 30-letniego Polaka zadając mu 6 ciosów nożem w piersi i brzuch
• w miasteczku Klewań pow. Równe Ukraińcy rozwiesili antyniemiecką odezwę w języku polskim, za co Niemcy rozstrzelali kilku Polaków, w tym ojca z dwoma synami
• w mieście Kołomyja woj. stanisławowskie w wyniku donosu Ukraińca- gestapowca rozstrzelanych zostało 4 Polaków, w tym 2 braci
• we wsi Lisowce pow. Zaleszczyki policja ukraińska pobiła dwóch Polaków, w tym jednego podczas orki w polu, w wyniku czego zmarł.

Nocą z 3 na 4 maja > we wsi Bazar pow. Czortków Ukraińcy zamordowali 1 Polaka.

4 maja > w kol. Jachimówka pow. Horochów Ukraińcy zamordowali małżeństwo polskie.

9 maja > we wsi Ziemlica pow. Włodzimierz Wołyński policjanci ukraińscy zamordowali Polaka – leśniczego.

10 maja > w kol. Wisieńki pow. Zamość esesmani ukraińscy rozstrzelali 11 Polaków.

15 maja > we wsi Młynowce pow. Zborów Ukraińcy zamordowali 2 Polaków, w tym męża Ukrainki.

17 maja > we wsi Buda pow. Równe Ukraińcy zamordowali 24-letniego Polaka.

18 maja >

• we wsi Leszczanka pow. Chełm esesmani ukraińscy (prawdopodobnie ze szkoły w Trawnikach) zastrzelili 8 Polaków, w tym 4 kobiety
• we wsi Liszna pow. Chełm w pacyfikacji ukraińsko-niemieckiej zamordowanych zostało około 60 Polaków.

19 maja >

• w kol. Horyszów Polski pow. Zamość żandarmi niemieccy i policja ukraińska zamordowali 17 Polaków, zrabowali ich mienie i spalili gospodarstwa – rzekomo za pomoc partyzantom sowieckim
• we wsi Toruń pow. Chełm esesmani ukraińscy zastrzelili 2 Polaków, mężczyznę i kobietę.

20 maja >

• we wsi Kryniczki pow. Krasnystaw żandarmi niemiecki z oddziałem ukraińskim rozstrzelali 15 Polaków, w tym 5 kobiet
• w kol. Wiszeńki pow. Zamość esesmani ukrainscy rozstrzelali 15 Polaków, w tym 9-letnią dziewczynkę.

25 maja > w kol. Wiszeńki pow. Zamość esesmani ukraińscy rozstrzelali 7 Polaków, w tym 5 kobiet.

26 maja >

· we wsi Krobonosz pow. Chełm esesmani ukraińscy (zapewne ze szkoły w Trawnikach) zastrzelili 15 Polaków. S. Jastrzębski w książce Ludobójstwo popełnione przez nacjonalistów ukraińskich na ludności polskiej w woj. lubelskim (Wrocław 2006), mylnie podaje, że było to SS „Galizien”

· we wsi Staw pow. Chełm żandarmi niemieccy i policjanci ukraińscy zastrzelili 9 Polaków.

W maju > we wsi Jezierce pow. Kostopol Ukraińcy w lesie ostrzelali przejeżdżających Niemców, którzy w ramach represji aresztowali we wsi 3 Polki wraz z ich dziećmi, zabrali do Kostopola i ślad po nich zaginął.

Wiosną >

• w kol. Buda pow. Równe na skutek prowokacji Ukraińców Niemcy aresztowali weselników, którzy szykowali się do wyjazdu na ślub do kościoła w Niewiórkowie: pannę młodą, pana młodego, rodziców pana młodego i jego 4 braci – 3 kawalerów a czwartego z żoną i 2 dzieci. Łącznie 11 Polaków, którzy zaginęli bez wieści.
• we wsi Lady pow. Sarny Ukraińcy zamordowali 1 Polaka
• koło Włodzimierza Wołyńskiego policjant ukraiński zastrzelił 22-letniego Polaka.

13 czerwca > we wsi Majdan Sopocki pow. Biłgoraj Niemcy z Ukraińcami rostrzelali 8 Polaków.

24 czerwca > we wsi Lipsko pow. Lubaczów Ukraińcy zamordowali 1 Polaka.

25 czerwca > w miejscowości Łabuńki pow. Zamość gestapowcy z policjantami ukraińskimi rozstrzelali 9 Polaków; egzekucji dokonali Ukraińcy.

26 czerwca > we wsi Stare Oleszyce pow. Lubaczów policja ukraińska zabiła 1 partyzanta AK zadenuncjowanego przez sąsiada – Ukraińca.

W czerwcu >

• we wsi Klepaczów pow. Łuck Ukraińcy zamordowali 2 Polaków: leśnika z synem
• w mieście Nadwórna woj. stanisławowskie w wyniku donosu policjantów ukraińskich gestapowcy aresztowali ks. J. Smaczniaka i zamordowali go w więzieniu w lipcu 1942 roku
• we wsiach: Niegowce, Nowe Kopanki i Pniaki pow. Kałusz Ukraińcy wymordowali mieszkających tu Polaków, ograbili i spalili ich gospodarstwa; ilość ofiar nie została ustalona (S. Jastrzębski, s. 154)
• w kol. Sitarówka pow. Łuck czterej bracia Ukraińcy Denisiukowie zamordowali 1 Polaka.
• we wsi Stydyń Wielki pow. Kostopol policjanci ukraińscy aresztowali 4 Polaków pod fałszywym zarzutem kradzieży, bili ich i torturowali aż do uśmiercenia
• we wsi Tynne pow. Sarny Ukraińcy zamordowali 2 Polaków: jednemu wbili w ciało kozioł do rznięcia drewna (kołki w kształcie litery „X”), drugiemu odcięli głowę
• w kol. Werchy pow. Łuck policjanci ukraińscy zamordowali 1 Polaka

W I połowie 1942 > we wsi Lady pow. Kostopol policjanci ukraińscy zastrzelili 1 Polaka oraz przechowywaną przez niego rodzinę żydowską.

W połowie 1942 roku za pośrednictwem ks. greckokatolickiego Osypa Kładocznego, Delegat Rządu na Kraj, Jan Piekałkiewicz, usiłował dojść do porozumienia z władzami OUN, aby wypracować wspólne stanowisko dotyczące spraw polsko-ukraińskich. Jerzy Lerski, wysłany z misją od Naczelnego Wodza i Premiera do władz Polskiego Państwa Podziemnego, miał przewidziane rozmowy z metropolitą Andrzejem Szeptyckim we Lwowie. Chodziło o wspólną deklarację polsko-ukraińską apelującą o zawieszenie broni i jeden bratni front wobec wspólnych nieprzyjaciół. Delegat Rządu ustosunkował się sceptycznie do tego projektu. Rozmowy z Ukraińcami, podjęte niedawno w Warszawie, fatalnie się urwały, bowiem przedstawiciel polskiego podziemia - adwokat Mieczysław Rettinger (nie mylić z londyńskim doktorem Józefem Rettingerem), wydany został na placu Unii Lubelskiej przez dwóch przysłanych ze Lwowa popów w ręce Gestapo. Musiałem więc złożyć oficerskie słowo honoru, że do swojego miasta rodzinnego nie pojadę (Jerzy Lerski: "Emisariusz Jur", Warszawa 1989, s. 89).

5 lipca > we wsi Tuligłowy pow. Jarosław Ukraińcy zastrzelili 75-letniego Polaka.

Pomiędzy 11 a 16 lipca >

• w koloniach: Karczunek, Romanówka i Wygranka (pow. Włodzimierz Wołyński) policjanci ukraińscy zastrzelili 20 Polaków, którzy przyjechali ze Lwowa kupować żywność
• we wsi Samowola pow. Włodzimierz Wołyński policjanci ukraińscy zastrzelili 12 Polaków (w tym 6 kolejarzy) ze Lwowa, którzy przyjechali kupować żywność. Z ofiar zdarli odzież, obrabowali a ciała zakopali w lesie niedaleko leśniczówki.

16 lipca > w miasteczku Derażne pow. Horochów policjanci ukraińscy zastrzelili kilkunastu Polaków.

18 lipca > we wsi Wólka Chrypska pow. Luboml policjanci ukraińscy zastrzelili młodego Polaka.

28 lipca > w kol. Buda pow. Równe Ukraińcy zamordowali 17-letniego Polaka.

W lipcu >

• we wsi Dzików Stary pow. Lubaczów po fałszywym donosie policjantów ukraińskich gestapo rozstrzelało 28-letniego Polaka
• w okolicach Łucka Ukraińcy zamordowali 1 Polkę
• we wsi Nowa Grobla pow. Lubaczów policja ukraińska zastrzeliła 29-letniego Polaka, rolnika
• we wsi Soroki pow. Buczacz miejscowi Ukraińcy zamordowali 2 braci Górali, których rodziny deportowano 10 lutego 1940 r. na Sybir
• we wsi Winiowczyk pow. Przemyślany Ukraińcy uprowadzili i zamordowali 1 Polaka.

7 sierpnia > w miejscowości Aleksandrów pow. Biłgoraj Niemcy z policją ukraińska zamordowali 11 Polaków i 36 Żydów.

13 sierpnia > we wsi Majdan Sieniawski pow. Lubaczów policja ukraińska zamordowała 1 Polaka.

15 sierpnia > we wsi Kazimierka pow. Kostopol policjanci ukraińscy usiłowali nie dopuścić do uroczystości Wniebowzięcia NMP, które od 1871 roku gromadziły tysiące wiernych z bliższych i dalszych okolic. Zabronili też kapłanom opuścić plebanię. Po interwencji policji niemieckiej z Kostopola msza odbyła się po południu, gdy większość wiernych rozjechała się lub rozeszła. „Był to ostatni po 314 latach istnienia parafii odpust w Kazimierce i ostatnie pielgrzymki do cudownego obrazu. Kościół Ukraińcy zniszczyli przy pomocy materiałów wybuchowych w Wielkim Tygodniu 1943 r.

19 sierpnia > we wsi Ostrówki pow. Radzyń Podlaski Niemcy z Ukraińcami zastrzelili 7 Polaków.

W sierpniu >

· w mieście Dubno (Wołyń) dowódca policji ukraińskiej Ukrainiec Burka, syn nauczyciela, aresztował swojego byłego wychowawcę Polaka, pobił go i odstawił do więzienia, skąd już nie wyszedł

· we wsi Glińsk Włościański pow. Równe Ukraińcy zastrzelili Polaka, kolejarza

· we wsi Hleszczowa pow. Trembowla policja ukraińska zamordowała 1 Polaka.

· we wsi Rokitnica pow. Kowel Ukraińcy zamordowali Polaka odcinając mu głowę, oraz ciężko ranili 1 Polkę (Adam Peretiałkowicz: Biuletyn Informacyjny 27DWAK, nr 1/1993)

· we wsi Sucha Woda pow. Lubaczów miejscowi Ukraińcy zamordowali 2 polskich chłopców lat 15 i 17

· we wsi Tynne pow. Sarny bulbowcy zamordowali 20-letniego Polaka

Latem >

· w miejscowości Boremel pow. Dubno Ukraińcy uprowadzili 4 Polaków: kierownika tartaku, gajowego, leśniczego oraz listonosza, którzy zaginęli bez wieści

· we wsi Diukszyn pow. Kostopol Ukraińcy zamordowali Polaka powracającego z więzienia w Równem.

· w majątku Omelno pow. Łuck miejscowi Ukraińcy zamordowali 1 Polaka, masakrując go nożami

· we wsi Perespa pow. Kostopol policja ukraińska zabrała 1 Polaka i ślad po nim zaginął

Nocą z 1 na 2 września > w majątku Dobrużka na Lubelszczyźnie Ukraińcy zastrzelili jego właściciela, Polaka.

2 września > we wsi Zamłynie pow. Zdołbunów Ukraińcy zamordowali 1 Polaka.

12 września >

· we wsi Krasienin pow. Lublin Niemcy z Ukraińcami zamordowali 5 Polaków

· we wsi Majdan Krasieniński pow. Lublin Niemcy z Ukraińcami zastrzelili 17-letniego Polaka.

14 września > w majątku Berducha pow. Sarny Ukraińcy zamordowali 2 Polaków, braci.

18 września > we wsi Posada Jaćmierska pow. Sanok Ukraińcy zamordowali 1 Polaka.

We wrześniu >

· w futorze Grabów pow. Równe Ukraińcy zamordowali 3 Polaków, w tym matkę z córką

· we wsi Święty Stanisław pow. Stanisławów policjanci ukraińscy aresztowali ks. Remigiusza Wójcika pod zarzutem ukrywania Żydów w dzwonnicy na wieży kościelnej i przekazali na gestapo w Stanisławowie, gdzie był bity i torturowany, czwartego dnia wyprowadzili go na dziedziniec więzienia i poszczuli dwoma dużymi psami, które rozszarpały księdza

3 października > we wsi Pikule pow. Janów Lubelski w pacyfikacji ukraińsko-niemieckiej zamordowanych zostało 51 Polaków, w tym 19 dzieci.

4 października > we wsi Piwcze pow. Zdołbunów Ukraińcy zamordowali 28-letniego Polaka.

6 października > w kol. Moczułki pow. Równe Ukraińcy zamordowali 20-letnią Polkę.

7 października > w powiecie Łuck Ukraińcy zamordowali 1 Polaka, leśniczego.

13 października >

· we wsi Niewirków pow. Równe Ukraińcy zamordowali 23-letniego Polaka

· we wsi Potok Górny pow. Biłgoraj zandarmi niemieccy i policjanci ukraińscy zastrzelili 10 Polaków.

14 października 1942 roku przyjęto, jako datę utworzenia przez OUN terrorystyczno-ludobójczej formacji nacjonalistów ukraińskich – Ukraińskiej Powstańczej Armii (UPA).

18 października > we wsi Olszewnica pow. Radzyń Podlaski gestapowcy z udziałem oddziału ukraińskiego zamordowali 8 Polaków.

21 października > w miasteczku Berezne pow. Kostopol Ukraińcy postrzelili śmiertelnie 22-letniego Polaka.

22 października > we wsi Czesławice pow. Puławy żandarmi niemieccy z esesmanami ukraińskimi zastrzelili 3 Polaków i spalili 12 gospodarstw.

28 października > we wsi Obrocz pow. Zamość żandarmi niemieccy z policjantami ukraińskimi rozstrzelali 22 Polaków.

W październiku >

· we wsi Berehy Górne (Bieszczady) Ukraińcy zamordowali 2 Polaków, braci

· w kol. Czarny Las pow. Łuck Ukraińcy zamordowali 17-letniego Polaka

· we wsi Hopkie pow. Tomaszów Lubelski żandarmi niemieccy wspólnie z policjantami ukraińskimi zamordowali 12 Polaków

· w mieście Kołomyja woj. stanisławowskie policjanci ukraińscy razem z gestapowcami rozstrzelali 2 Polki: siostrę i gospodynię ks. Demskiego oraz kilkunastu Żydów, których ukrywały w specjalnym schronie w ogrodzie

· we wsi Leżaków pow. Jarosław policja ukraińska zamordowała 4-osobową rodzinę polską za ukrywanie Żydów, oraz 8 Żydów

· we wsi Rabe k. Ustrzyk Dolnych (Bieszczady) Ukraińcy zamordowali 4-osobową rodzinę polską

· we wsi Rusinowe Beresteczko pow. Dubno policjanci ukraińscy zakatowali na śmierć 1 Polaka, a drugiego zmusili do wykopania sobie grobu i zastrzelili go (stryjeczni bracia Żłobiccy liczący po 64 lata)

· we wsi Szyły pow. Zbaraż Ukraińcy zamordowali 1 Polaka, inwalidę wojennego, właściciela młyna

· we wsi Tiutkiewicze pow. Rówve Ukraińcy śmiertelnie pobili 21-letniego Polaka

· we wsi Trościaniec pow. Buczacz Ukraińcy zamordowali 1 Polaka, byłego komendanta „Strzelca”

· we wsi Ulaniki pow. Łuck Ukraińcy zamordowali 1 Polaka, kierownika szkoły

· we wsi Wola Różaniecka pow. Biłgoraj policjanci niemieccy i ukraińscy zastrzelili 6 Polaków.

7 listopada > we wsi Wołkowyja pow. Dubno do domu rodziny nauczycieli Sierżyckich oraz ziemian Obuch-Woszczatyńskich wdarła się grupa uzbrojonych Ukraińców, policjantów i cywili. Zamordowali: małżeństwo nauczycieli i ich 3 dzieci (lat 5 oraz półtoraroczne bliźnięta), rodziców nauczycielki oraz małżeństwo ziemiańskie (lat 83 i 71), które było teściami gen Franciszka Niepokólczyckiego.

6 – 11 listopada > w mieście Kołomyja woj. stanisławowskie w wyniku donosu policjantów ukraińskich gestapowcy aresztowali i zamordowali bądź zesłali do obozów koncentracyjnych , gdzie zginęli, około 40 Polaków z inteligencji polskiej

11 listopada > w kol. Obórki pow. Łuck policjanci ukraińscy skatowali 13 mężczyzn i powiązanych popędzili do aresztu w Cumaniu, a następnie wymordowali wszystkich zastanych mieszkańców, tj. 32 Polaków, 1 Ukrainę i 1 Żydówkę. Chorych zastrzelili w domu, pozostałych pojedynczo wprowadzali do stodoły, gdzie kazano im się kłaść i strzelano w tył głowy. Wśród ofiar było 16 dzieci w wieku 1 – 14 lat. Potem policjanci załadowali na zrabowane furmanki z końmi dobytek żywy i martwy Polaków (świnie, cielęta, kury, ziemniaki, warzywa), zabrali bydło i konie. Kilku policjantów zostało do pełnienia nocnej warty. Wówczas wpadły im w ręce młode kobiety, które pojechały do Cumania odwiedzić aresztowanych mężczyzn. Zaprowadzili je do wsi Rudniki, gdzie w domu Ukraińca „spędziły upiorną noc”.

12 listopada > policjanci ukraińscy przyprowadzili ze wsi Rudniki z powrotem do wsi Obórki i zamordowali – 6 młodych polskich kobiet

6 – 14 listopada > w mieście Śniatyn woj.. stanisławowskie na skutek donosów policjantów ukraińskich gestapowcy aresztowali dużą grupę Polaków, z których większość zginęła; m.in. Ukrainiec – gestapowiec Roman Zadurowicz zastrzelił lekarza weterynarii, natomiast na Majdanku zginał proboszcz ks. Leopold Kaściński oraz leśnik. .

14 listopada >

· we wsi Cumań pow. Łuck policjanci ukraińscy zastrzelili 13 Polaków, mieszkańców kol. Obórki, aresztowanych 11 listopada. Łącznie w ciągu 3 dni policjanci ukraińscy zamordowali we wsi Obórki 51 Polaków, 1 Ukrainkę i 1 Żydówkę. Przypuszcza się, że Polaków z Obórek obwiniono o przechowywanie Żydów lub o kontakty z sowieckimi partyzantami;

· we wsi Kąty pow. Krzemieniec Ukraińcy zamordowali 1 Polaka

· w miasteczku Śniatyn woj. stanisławowskie oraz w miejscowości Załucze n. Czeremoszem pow. Śniatyn policjanci ukraińscy oraz gestapo dokonali masowych aresztowań inteligencji polskiej; lekarza w więzieniu zastrzelił gestapowiec – Ukrainiec; większość zginęła w obozach koncentracyjnych.

18 listopada >

· w miasteczku Kazimierz Dolny żandarmi niemieccy oraz esesmani i policjanci ukraińscy zamordowali na terenie gminy Kazimierz Dolny 17 Polaków oraz kilkudziesięciu aresztowali, którzy zginęli potem w obozach koncentracyjnych

· w miejscowości Parchatka pow. Puławy policjanci i esesmani ukraińscy zamordowali 28 Polaków oraz aresztowali i wysłali do Auschwitz 25 Polaków, z których tylko 5 wróciło po wojnie.

22 listopada > we wsi Zbędowice pow. Puławy żandarmi niemieccy oraz esesmani ukraińscy rozstrzelali w wąwozie 88 Polaków, w tym kobiety i dzieci. Rannych dobijali Ukraińcy pojedynczymi strzałami z broni krótkiej. Następnie spalili całą wieś.

24 listopada > w miasteczku Ołyka pow. Łuck Ukraińcy zamordowali 1 Polkę.

W listopadzie >

· we wsi Barycz pow. Buczacz Ukraińcy zamordowali 2 Polaków, w tym jednego zakłuli nożami na łące

· w kol. Berecz pow. Kowel policjanci ukraińscy dokonali pacyfikacji wsi mordując około 20 Polaków, za pomoc Żydom zbiegłym z getta w Powursku

· w miasteczku Derażne pow. Horochów policja ukraińska zastrzeliła Polaka, emerytowanego st. sierżanta WP oraz aresztowała po prowokacji (antyniemieckie plakaty) 2 Polaków (kierownika szkoły i byłego wójta), którzy zostali rozstrzelani

· w futorze Dębina pow. Krzemieniec Ukraińcy wrzucili przez okno granaty do domu rodziny Zielińskich, ostrzelali dom i spalili, następnie donieśli Niemcom, że to Polacy mają broń i strzelali; wyniku tej prowokacji zostali aresztowani sąsiedzi Zielińskich

· w okolicach Dubna Ukraińcy zamordowali 4-osobową polską rodzinę inspektora uprawy tytoniu (rodziców z 2 dzieci)

· we wsi Hańkowce pow. Śniatyn policjanci ukraińscy aresztowali 3 Polaków, którzy zginęli w obozie na Majdanku

· koło gajówki Jaźwiniec pow. Sarny bulbowcy zamordowali 1 Polaka, gajowego

· w mieście Kołomyja woj. stanisławowskie policjanci ukraińscy aresztowali 3 księży katolickich: ks. Romualda Chłopeckiego, który został zamordowany na Majdanku, ks. Ludwika Peciaka, który został zamordowany na Majdanku oraz ks. Wojciecha Kośmidera, który został zamordowany w Gross-Rozen

· we wsi Kozaczyzna pow. Borszczów banderowiec Kuryło Gabrych uprowadził z domu 25-letnią Polkę. Po kilku dniach znaleziono jej zwłoki w pobliskim lesie. Wisiała powieszona za obie ręce na gałęzi drzewa. Pod nią były ślady ogniska, miała spalone stopy i dolną część ubioru

· w mieście Krzemieniec woj. wołyńskie Ukraińcy zastrzelili 1 Polkę

· w mieście Kuty pow. Kosów Huculski w wyniku donosu policjantów ukraińskich Niemcy aresztowali 12 Polaków, z których 10 zostało zamordowanych

· we wsi Lipno pow. Łuck Ukraińcy zamordowali 2 Polaków (członka ZWZ i jego matkę) oraz Rosjanina, którego ukrywali

· kol. Mosty pow. Łuck upowcy zamordowali matkę z 3 dzieci i spalili ciała wraz z domem, ojciec ciężko ranny wydostał się z płonącego domu

· we wsi Nakwasza pow. Brody Ukraińcy zamordowali 1 Polaka, gajowego

· we wsi Neterpińce pow. Zborów Ukraińcy zatrzymali 30 Polaków pod pozorem wywózki na przymusowe roboty do Niemiec, wszyscy zaginęli bez wieści

· we wsi Niżniów pow. Tłumacz Ukraińcy uprowadzili i zamordowali 5 Polaków

· we wsi Powursk pow. Kowel policjanci ukraińscy rozstrzelali 5 Polaków za pomoc udzielaną Żydom (dwa małżeństwa, w tym jedno z córką0

· we wsi Radawa pow. Jarosław miejscowi Ukraińcy zamordowali 2 Polaków: kobietę lat 22 i mężczyznę lat 23

· w miejscowości Werba pow. Dubno Ukraińcy zamordowali za pomocą noży kierownika szkoły Urbańskiego, jego żonę i 2 dzieci

· we wsi Wierzchów pow. Zdołbunów Ukraińcy zamordowali Polaka, leśniczego

· w futorze Zabrody pow. Kowel policjanci ukraińscy zamordowali około 20 Polaków za pomoc udzielaną Żydom zbiegłym z getta w Powursku

· w majątku Żabokrzyki Wielkie pow. Dubno miejscowa młodzież ukraińska zamordowała administratora majątku, jego żonę i dziecko oraz niańkę – Ukrainkę

· we wsi Załucze n. Czeremoszem pow. Śniatyn policjanci ukraińscy aresztowali 4 Polaków, w tym kobietę, którzy zginęli w obozie na Majdanku w 1943 roku

· we wsi Żółtańce pow. Żółkiew banderowcy zastrzelili przed kościołem 25-letniego Polaka.

Pod koniec listopada > we wsi Huta Stepańska pow. Kostopol bulbowcy uprowadzili 24-letniego Polaka, po którym ślad zaginął.

W listopadzie Niemcy z udziałem policji ukraińskiej rozpoczęli wysiedlanie ludności polskiej na Zamojszczyźnie.

Jesienią >

· we wsiach Kołodno Lisowszczyzna pow. Krzemieniec miały miejsce pojedyncze morderstwa Polaków i dotyczyły mężczyzn, których nocą zabierały z domu bojówki ukraińskie, a ich zwłoki znajdowano później w polu i w lesie ze śladami okrucieństwa i kartkami włożonymi w usta z napisem „Polska od morza do morza”

· we wsi Powursk pow. Kowel policjanci ukraińscy zastrzelili 1 Polkę

· w okolicach wsi Rożyszcze pow. Łuck upowcy zamordowali 4-osobową rodzinę polską, właścicieli młyna parowego (rodziców i 2 dzieci)

· we wsi Stare Koszary pow. Kowel „w miejscowej cerkwi duchowny prawosławny poświęcił bochny chleba, które następnie były dzielone między wtajemniczonymi Ukraińcami i rozprowadzane po całej parafii jako symbol przymierza w celu rozpoczęcia mordu Polaków

· we wsi Waśkowce pow. Krzemieniec podczas rewizji przeprowadzonej przez Niemców u Ukraińca Michajły Kondratiuka znaleziono dwa worki antyniemieckich ulotek w języku polskim; ulotki tej treści były rozlepiane w powiecie krzemienieckim – Ukraińcy w ten sposób chcieli wywołać represje Niemców wobec Polaków.

4 grudnia > w kol. Krasówka pow. Łuck policjanci ukraińscy z Niemcami dokonali egzekucji 5-osobowej rodziny polskiej z dziećmi lat 14, 12 i 8, za przechowywanie Żydów.

14 grudnia > we wsiach Komarów Dolny i Górny pow. Tomaszów Lubelski w pacyfikacji ukraińsko-niemieckiej zamordowanych zostało kilkudziesięciu Polaków.

5 i 15 grudnia > we wsi Wielącza pow. Zamość w pacyfikacji ukraińsko-niemieckiej w czasie wysiedleń zamordowanych zostało 172 Polaków, w tym 27 dzieci, większość ciał spalono razem z zabudowaniami.

15 grudnia >

· we wsi Huta Stara pow. Krzemieniec Ukraińcy zamordowali 1 Polaka

· we wsi Puszno Skokowskie pow. Opole Lubelskie żandarmi niemieccy i policja ukraińska zamordowali 5-osobową rodzinę polską oraz spalili ich dom i budynki gospodarcze.

16 grudnia > we wsi Jezierce pow. Kostopol policja ukraińska pod dowództwem kilku Niemców dokonała pacyfikacji wsi polskiej mordując od 360 do 500 Polaków. Była to represja za fałszywe oskarżenie przez komendanta policji ukraińskiej w Ludwipolu Korolczuka, że Polacy z partyzantami sowieckimi rzucili granat na przejeżdżających Niemców, chociaż zrobili to tylko partyzanci sowieccy ze specjalnej grupy wywiadowczej Nikołaja Kuzniecowa. Ukraińscy policjanci obrabowali trupy Polaków z lepszych ubrań i butów, a ludność ukraińska z sąsiednich wiosek rozgrabiła majątek spacyfikowanej wsi.

Do 17 grudnia > na Zamojszczyźnie Niemcy z policją ukraińską wysiedlili ponad 40 wsi, około 40-50 tys. polskiej ludności.

20 grudnia > .

· we wsi Długi Kąt pow. Biłgoraj Ukraińcy z Niemcami zamordowali 4-osobową rodzinę polską

· we wsi Radochoszcze pow. Zamość Niemcy z Ukraińcami zabili 5 Polaków: matkę z 4-letnim dzieckiem, 2 mężczyzn i kobietę.

22 grudnia > w miasteczku Borszczów bojówkarz SB-OUN zastrzelił na ulicy 22-letniego Polaka.

24 grudnia (Wigilia) >

· w kol. Rudnia pow. Łuck podczas tradycyjnego odwiedzania się polskich rodzin z życzeniami świątecznymi, zostali ujęci na drodze przez uzbrojoną bandę ukraińską 3 Polacy: nauczyciel Jan Kosiak, były urzędnik bankowy w Łucku Stefan Michałowski oraz były sekretarz gminy Kołki Rogaliński. Ofiary popędzono w kierunku Kołek. Wiosną 1943 r. ich ciała skrępowane drutem kolczastym wyciągnięto z rzeki Styr (W. i E. Siemaszko:...s. 567)

· we wsi Żółtańce pow. Żółkiew Ukraińcy zamordowali w leśniczówce 1 Polaka

25 grudnia (Boże Narodzenie) > we wsi Łaszczów pow. Tomaszów Lubelski gestapowcy i esesmani ukraińscy rozstrzelali w pobliskim lesie 76 Polaków zabranych z kościoła podczas nabożeństwa, na które przybyło sporo ludzi ze wsi okolicznych. Ustalono 51 nazwisk ofiar.

29 grudnia > we wsi Radochoszcze (pow. Zamość) Ukraińcy razem z Niemcami wymordowali 41 Polaków i spalili 22 gospodarstwa (S. Jastrzębski podaje liczbę 23 ofiar).
30 grudnia > w Warszawie w wyniku donosu ks. greckokatolickiego Józefa Kładocznego (sekretarza arcybiskupa Szeptyckiego) gestapo aresztowało 6 Polaków: inż. Żurowskiego wraz z żoną i 3 córkami oraz sekretarkę firmy Leszczków. Osoby te pochodziły ze wsi Leszczków pow. Sokal. Inż. Żurowskiego zamordowało gestapo, jedna z córek zginęła w obozie koncentracyjnym na Majdanku, sekretarka zaginęła bez wieści osadzona na Pawiaku.

31 grudnia > we wsi Sytnica pow. Łuck Ukraińcy zamordowali 4 Polaków: właściciela młyna z żoną oraz jego teściów. Ich ciała wrzucili do przerębli koło wsi Godomicz.

Od września 1939 r. do grudnia 1942 r. > w Bieszczadach Zachodnich Ukraińcy zamordowali około 100 Polaków, uciekinierów przez „zieloną granicę”.

W grudniu >

· we wsi Aleksandrówka pow. Sarny policjant ukraiński zastrzelił Polaka oraz przechowywaną przez niego żydowską rodzinę Berezowskiego

· we wsi Borowica pow. Sarny Ukraińcy nieustannie ograbiali polskie gospodarstwa oraz zastrzelili 1 Polaka

· w miasteczku Bursztyn pow. Rohatyn upowcy napadli na plebanię i zamordowali 1 Polkę, matkę księdza Stupaka

· we wsi Chorupań pow. Dubno Ukraińcy zamordowali Polaka – nauczyciela, męża Ukrainki

· na drodze pomiędzy Janową Doliną pow. Horochów a miastem Łuniniec (woj. poleskie) bulbowcy zamordowali 1 Polaka

· w kol. Janówka pow. Sarny bulbowcy zamordowali 1 Polaka

· we wsi Jarosławiec pow. Zamość w czasie wysiedlania gestapowcy z esesmanami ukraińskimi rozstrzelali 12 Polaków: 3 mężczyzn, 2 kobiety i 7 dzieci

· we wsi Karaczun pow. Horochów upowcy zamordowali 1 Polaka

· we wsi Kotów pow. Brzeżany Ukraińcy zamordowali Polaka, lekarza

· we wsi Kryczylsk pow. Kostopol upowcy zamordowali leśniczego

· we wsi Łukowiec Wiszniowski pow. Rohatyn Ukraińcy uprowadzili 4 Polaków: matkę z 3 małych dzieci, po których ślad zaginął

· we wsi Masiewicze pow. Sarny bulbowcy zamordowali Polaka z 8-letnim wnukiem

· we wsi Niemowicze pow. Sarny Ukraińcy wymordowali kilkuosobową polską rodzinę

· we wsi Nowosielce pow. Bóbrka banderowcy zamordowali 17-letniego Polaka

· w kol. Polanówka pow. Horochów Ukraińcy wymordowali 3-osobową rodzinę polską

· we wsi Siedliszcze Małe pow. Sarny Ukraińcy zamordowali 30-letniego Polaka i staruszkę, której wbili kołek do gardła

· we wsi Siestratyn pow. Dubno upowcy zamordowali Polaka ocalałego z pogromu więźniów dokonanego 22 czerwca 1941 r. przez NKWD w więzieniu w Dubnie

· we wsi Szkrobotówka pow. Krzemieniec upowcy zamordowali 25-letniego Polaka

· w kol. Zaułek pow. Łuck policjanci ukraińscy zamordowali 11 Polaków: 10-osobową rodzinę Floriana Kopija oraz 1 kobietę

Zimą 1942 > w kol. Pieszczanka pow. Zdołbunów Ukraińcy zamordowali przez roztrzaskanie głów 2 Polaków, braci.

1941 – 1942 > we wsi Zalesie pow. Przemyśl z inicjatywy policji ukraińskiej Niemcy wywieźli do obozu zagłady i zamordowali 4 Polaków, w tym 9-letniego chłopca.

W 1942 roku >

· w kol. Antonówka Sileńska pow. Łuck Ukraińcy zamordowali 1 Polaka

· kol. Adamówka pow. Kowel Ukraińcy zamordowali 1 Polaka

· we wsi Bełejów pow. Dolina policjanci ukraińscy aresztowali Polaka, który zginął w obozie na Majdanku

· we wsi Biłka Szlachecka pow. Lwów policja ukraińska aresztowała 2 Polaków, którzy zginęli w obozach koncentracyjnych

· we wsi Boratyn pow. Łuck chłopi ukraińscy zamordowali 6 Polek, w tym dwie matki z córka

· we wsi Budki Borowskie pow. Sarny Ukraińcy zarąbali siekierą Polaka a za kilka dni zamordowali jego córkę

· w miejscowości Bukowsko pow. Sanok policja ukraińska aresztowała 20 Polaków, którzy zostali zamordowani

· we wsi Czernyż pow. Łuck Ukraińcy zamordowali Polaka, stolarza

· we wsi Dermanka pow. Horochów Ukraińcy zamordowali w lesie 2 Polaków, natomiast policjanci ukraińscy spalili żywcem w stodole ukrywających się 2 braci, którzy uciekli z transportu na roboty do Niemiec

· we wsi Drohomyśl pow. Jaworów bojówka OUN zamordowała 1 Polaka

· we wsi Grabowiec pow. Nadwórna Ukraińcy zamordowali Polaka (Twardowski) oraz 2 Żydów, których ukrywał

· w futorze Graby pow. Sarny Ukraińcy zamordowali 1 Polaka

· w kol. Grobelki pow. Łuck Ukraińcy zamordowali 1 Polkę

· w kol. Gruszwica pow. Łuck Ukraińcy zamordowali 1 Polkę

· w osadzie wojskowej Hallerówka pow. Równe Ukraińcy zamordowali 27-letnią Polkę

· na drodze między futorem Jamne a wsią Staryki pow. Sarny bulbowcy zamordowali w okrutny sposób 3 Polaków

· koło Janowej Doliny Ukraińcy zamordowali 1 Polkę

· we wsi Kisorycze pow. Sarny bulbowcy zamordowali 5 Polaków: ojca z córką oraz małżeństwo z córką będącą w ciąży

· w osadzie Klesów pow. Sarny bulbowcy zamordowali 1 Polaka

· we wsi Kobylnica Wołoska pow. Jaworów w wyniku donosu policji ukraińskiej gestapo zamordowało 4 Polaków

· we wsi Kochawka pow. Żydaczów Ukraińcy zamordowali 4-osobową rodzinę polską, właścicieli majątku: ojca z 27-letnią córką i 30-letnim zięciem, oraz wywieźli ich 5-letniego syna (Dusio Tyczyński), po którym ślad zaginął. Pewnego dnia w 1942 roku kilku ukraińskich bandytów podczas dnia dokonało mordu Nelli Tyczyńskiej. Przywiązali ją do płotu i rozpruli brzuch bagnetem na oczach jej ojca. Mego brata schwytali po tym morderstwie, wydłubali mu oczy i obcięli ręce. Następnie kazali ojcu Nelli, a teściowi Wacława, zwłoki obojga zawieźć do pobliskiego lasu, wykopać dół i pogrzebać. Po wykonaniu tego oblali go benzyną i żywcem spalili. W tym czasie 5-letni Dusio, synek Wacława i Nelly, bawił się na łące z grupą ukraińskich dzieci. Jeden z Ukraińców, który był zatrudniony do pracy w majątku, widząc, co się dzieje, być może wiedziony litością, zabrał chłopczyka na furmankę i z nim odjechał. Od tej chwili zaginął wszelki ślad po chłopczyku. Kilkuletnie poszukiwania przez moją matkę nie dały żadnego rezultatu (Czesława Komarczewska z d. Tyczyńska, w : Na Rubieży nr 29/1998 oraz: S. Jastrzębski..., s. 437). Matkę świadka banderowcy zamordowali we wrzesniu 1946 roku we wsi Rybotycze woj. rzeszowskie.

· w miasteczku Kołki pow. Łuck Ukraińcy zamordowali 3-osobową rodzinę polską0

· we wsi Korczów pow. Rawa Ruska policja ukraińska aresztowała 2 Polaków, którzy zaginęli bez wieści

· w miasteczku Korzec pow. Równe Ukrainiec zaprowadził do stodoły polskiego gospodarza Żyda, którego sam ukrywał, po czym zameldował na posterunku policji ukraińskiej, że rodzina polska ukrywa Żyda; w wyniku czego policjanci ukraińscy zamordowali Żyda oraz 10-osobową rodzinę Załomskich (w tym 7 dzieci) oraz kobietę, która tę rodzinę odwiedziła; ich zwłoki były zmasakrowane

· w mieście Kowel policjanci ukraińscy rozstrzelali sierżanta WP

· we wsi Leżachów pow. Jarosław policjanci ukraińscy zamordowali 1 Polaka

· w kol. Lubomirka Stara pow. Równe Ukraińcy z Kamiennej Góry zamordowali Polkę, lat 20 - 25

· w mieście Luboml (Wołyń) policjanci ukraińscy zastrzelili Polaka, byłego legionistę, członka ZWZ-AK za udzielanie pomocy Żydom – oraz kilkunastu innych Polaków w Lubomlu i okolicy

· w kol. Łamane pow. Łuck Ukraińcy zamordowali 1 Polkę

· w okolicach miasta Łuck Ukraińcy zamordowali 25-letniego Polaka, leśnika

· we wsi Łukawiec pow. Lubaczów miejscowi Ukraińcy zamordowali 59-letniego Polaka

· we wsi Moszczawica pow. Lubaczów w wyniku fałszywego donosu policji ukraińskiej żandarmi niemieccy zamordowali 6 Polaków

· na stacji kolejowej Niemowicze pow. Horochów Ukraińcy zamordowali 2 Polaków, w tym kobietę

· we wsi Nowa Wieś (Neudorf) pow. Drohobycz pobity przez policjantów ukraińskich zmarł 1 Polak

· we wsi Nowosielce pow. Bóbrka banderowcy zamordowali 17-letniego Polaka

· w kol. Paniowo pow. Horochów sołtys Ukrainiec wyznaczył na roboty do Niemiec Polaków, po czym zawiadomił Niemców, że Polacy odmówili wyjazdu; wobec czego policja ukraińska pod dowództwem Niemców spacyfikowała kolonię mordując Polaków i paląc gospodarstwa

· we wsi Paryszcze pow. Nadwórna miejscowi Ukraińcy zamordowali 14 Polaków

· w mieście Sarny (Wołyń) Ukraińcy zamordowali 4-osobową rodzinę polską (rodziców i synów lat 6 i 8)

· w okolicy wsi Poluchna pow. Horochów Ukraińcy zamordowali Polkę i jej syna

· w miasteczku Rozdół pow. Żydaczów banderowcy uprowadzili 5 Polaków (w tym 13-letniego chłopca), po których ślad zaginął

· w miasteczku Sasów pow. Złoczów policjant ukraiński zastrzelił Polaka, aptekarza

· we wsi Solin pow. Jaworów policja ukraińska zamordowała 20-letniego Polaka

· w mieście Stryj woj. stanisławowskie banderowcy zamordowali na drodze 1 Polaka

· w miejscowości Szczepanowce pow. Kołomyja policjanci ukraińscy rozstrzelali 2 Polaków i 12 Żydów, których ukrywali w swoich gospodarstwach

· we wsi Tesów pow. Zdołbunów Ukraińcy zamordowali 1 Polaka

· we wsi Trościaniec pow. Buczacz Ukraińcy zamordowali Polaka, który był wzięty do Armii Czerwonej, dostał się do niewoli niemieckiej, został zwolniony i wracał do domu

· we wsi Wiktorów pow. Stanisławów w wyniku donosu policjantów ukraińskich gestapowcy aresztowali Polaka, który zginął na Majdanku

· w futorze Wilcza Górka pow. Sarny bulbowcy zamordowali małżeństwo polskie

· we Włodzimierzu Wołyńskim Ukraińcy zamordowali co najmniej 6 Polaków, w tym małżeństwo, 20-letnią dziewczynę, 18- i 20-letnich chłopców

· we wsi Zalipie pow. Rohatyn Ukraińcy uprowadzili i zamordowali 35-letniego Polaka, pracownika na kolei

· w kol. Żeleźnica pow. Łuck policjanci ukraińscy zamordowali polską rodzinę za przechowywanie Żydów: 4 Polaków, 2 Żydów.

W II połowie 1942 >

· w mieście Horodenka woj. stanisławowskie policjanci ukraińscy oraz gestapowcy dokonali licznych aresztowań Polaków, z których część zamordowali, a reszta zginęła w obozach koncentracyjnych

· we wsi Zubrzec pow. Buczacz policjanci ukraińscy zamordowali Polaka Zolińskiego oraz 4 Żydów (2 mężczyzn i 2 kobiety), których ukrywał.

Pod koniec 1942 >

· we wsi Budki Ujściańskie pow. Kostopol policjanci ukraińscy zamordowali 5 Polaków, w tym 3 kobiety

· we wsi Charaług pow. Równe policjanci ukraińscy zakatowali na śmierć 2 młodych Polaków

· we wsi Chlewczany pow. Rawa Ruska miejscowi banderowcy zamordowali 9 Polaków z 3 rodzin, w tym gajowego z żoną i 2 córkami oraz leśniczego z córką

· we wsi Dzików Stary pow. Lubaczów po fałszywym donosie policjantów ukraińskich do obozu koncentracyjnego w Pustkowie koło Dębicy trafił 22-letni Polak, gdzie zginął 7 lutego 1943 r.

· we wsi Grzęska pow. Przeworsk policja ukraińska aresztowała 3 Polaków, którzy zginęli w Oświęcimiu

· w kol. Małyńsk pow. Horochów Ukraińcy wymordowali 10 Polaków

· we wsi Radomyśl pow. Łuck chłopi ukraińscy zamordowali Polaka, nauczyciela

· we wsi Tajkury pow. Zdołbunów Ukraińcy zamordowali 2 Polaków: leśniczego i ziemianina.

/.../ od czterdziestego drugiego roku, kiedy to po raz pierwszy zobaczyłem w Kadłubiskach pomordowanych Polaków w jeszcze bardziej bestialski sposób /.../ bo tam, na przykład, kobiecie w ciąży rozpruto brzuch i nie narodzone jeszcze bliźniaki ułożono jedno przy jednej piersi matki, drugie – przy drugiej; siedmioletniej dziewczynce wepchnięto do pochwy odwrotna stroną sosnową szyszkę (Franciszek Sikorski: Iwa zielona. Ossolineum 1984, s. 123).

W 1942 roku na Lubelszczyźnie zginęło około 18 Ukraińców oraz 17 policjantów ukraińskich, w tym także od napadów band rabunkowych, w tym ukraińskich.

Rok 1942 – uzupełnienia


18 maja 1942 > we wsi Leszczanka pow. Chełm” „...na stronie dotyczącej ludobójstwa ludności polskiej na Kresach odnalazłam informacje dotyczące mojego dziadka Jana Ścibora, który został rozstrzelany we wsi Leszczanka, cytat "we wsi Leszczanka pow. Chełm esesmani ukraińscy (prawdopodobnie ze szkoły w Trawnikach) zastrzelili 8 Polaków, w tym 4
kobiety". Z opowieści mojego taty wynikało, że zginęło tam 9 mężczyzn. A było to tak: (wg jego opowiadania) Wybrano 9 młodych kobiet, ale po dłuższym namyśle zrezygnowano z rozstrzelania ich, lecz na to miejsce wybrano 9 mężczyzn. Znam to miejsce, w którym była egzekucja, obecnie stoi tam krzyż. Ciało mojego dziadka zostało pochowane nieopodal tego miejsca w lesie. Dopiero po zakończeniu wojny tata mój odkopał zwłoki i przewiózł na cmentarz w Kaniem. Obok mogiły mojego dziadka pochowanych jest jeszcze dwóch
mężczyzn z tej egzekucji. Dziwne jest to, że na każdym z nich jest inna data śmierci (kilka dni). Na pewno są to ofiary tej egzekucji (Halina Kamieniecka, 13.11.2009; w: www.ludobojstwo.pl).
S. Jastrzębski w książce „Ludobójstwo nacjonalistów ukraińskich na Polakach na Lubelszczyźnie w latach 1939 – 1947” na s. 81 wymienia imiennie 3 rozstrzelane kobiety oraz 5 mężczyzn, wśród których jest Jan Ścibor. Pisze natomiast o 4 kobietach i 4 mężczyznach.

Wiosną 1942 > we wsi Chłopiatyn pow. Sokal (obecnie pow. Hrubieszów): „Jestem córką kobiety, która miała zmienione nazwisko na potrzeby organizacji AK. Mama była łączniczką i drogo za to zapłaciła. Wymordowano jej najbliższą rodzinę, matkę Pulinę Sierżęga z d. Mauer, ojca Michała Sierżęgę, babcię Katarzynę Mauer z d. Tarnowska , brata Stanisława i Jana, którzy nie byli jeszcze pełnoletni. Stało się to we wsi Chłopiatyń na wiosnę w 1942 roku. Mama w tym czasie była z partyzantami” (Bogusia Światłowska, 22.08.2007; www. ludobojstwo.pl).

Wiosną 1942 > we wsi Wasylkowce pow. Kopyczyńce: „Napisano (H. Komański, Sz. Siekierka...., s. 248, tarnopolskie), że w lutym 1944 uprowadzono i zamordowano 4 Polaków:
- Zdaniak Józef
- Zdaniak Anna, żona Józefa,
- Zdaniak Michał
- Zdaniak ... rolnik;
tymczasem mordu dokonano wczesną wiosną 1942 roku. Żona Józefa Zdaniaka miała na imię Genowefa, a nie Anna - jej nazwisko panieńskie: Racławska (Edmund Kunicki, 24.07.2007; w: www. ludobojstwo.pl).

Jesienią 1942 > na drodze między wsią Jankowce i Małoszowce pow. Tarnopol dwóch braci Kołodijów zastrzeliło Polaka z Tarnopola o nazwisku Kozieczko, który w tych okolicach kolczykował bydło i trzodę chlewną. (Józef Jaroszewski, w: Jan Białowąs: „Krwawa Podolska Wigilia w Ihrowicy 1944 r.. Lublin 2003).

4 grudnia 1942 > we wsi Pantalowice pow. Przeworsk: śledztwo IPN Oddział w Rzeszowie - sygn. akt S 3/06/Zn - w sprawie dokonanego zabójstwa przy użyciu broni palnej w dniu 4 grudnia 1942 r. w Pantalowicach Jakuba K., Zofii K., Justyny K., Wincentego L., Emilii L. i Władysława D. przez funkcjonariuszy państwa niemieckiego.
Na podstawie zgromadzonego materiału dowodowego ustalono, że zastrzelenie sześciu osób 4 grudnia 1942 r. było odwetem za udzielenie pomocy ukrywającej się ludności narodowości żydowskiej. Zamordowani należeli do ludności cywilnej zamieszkującej Pantalowice. Śledztwo umorzono 6 września 2007r. wobec niewykrycia sprawców przestępstwa.
Sz. Siekierka i inni...., s. 1170 – 1171(lwowskie) podaje, że kilku gestapowców i kilkunastu policjantów ukraińskich w trzech egzekucjach: 1.10.42; 6.12.42; 6.03.43, zamordowało 39 Polaków, w tym księdza proboszcza oraz 3 Żydów, 1 Żydówkę, razem 43 osoby.

24 grudnia 1942 > we wsi Pałąki pow. Łuck: „masowy mord w Połące, pow. łucki. Ofiarą nacjonalistów ukraińskich padło około 60 Polaków” (www.kalendarium. wołyńskie ).

Grudzień 1942 > we wsi Budki Wojtkiewickie pow. Stolin woj. poleskie ukraińscy żandarmi na służbie niemieckiej, tj. 201 batalion Schümannschaften, utworzony z batalionów „Nachtigal” i „Roland”, podczas pacyfikacji spalili tą polską wieś wraz z ludnością spędzoną do budynku szkolnego (Józef Turowski: „Pożoga”; s. 81).
Turowski podaje, że pacyfikacji dokonała policja niemiecka, jednakże wówczas na Polesiu pacyfikacji dokonywał ukraiński 201 batalion Schümannschaften, utworzony z batalionów „Nachtigal” i „Roland”. W. i E Siemaszko na s. 777 podają, że pacyfikacji dokonali Niemcy w pierwszych miesiącach 1943 r.

1942 > we wsi Mohylno pow. Włodzimierz Wołyński: „W 1942 roku banderowcy rozpoczęli mordowanie pojedynczych Polaków lub rodzin polskich, wytypowanych jako wrogów mogących zorganizować opór przeciwko UPA. W ten sposób zginął wujek Stanisław Juszczak z Mohylna. Nie zdawaliśmy sobie sprawy, że to wstęp do akcji ludobójstwa, usiłowaliśmy znaleźć jakieś wytłumaczenie tych zbrodni, na przykład, że to bandyckie napady rabunkowe” ( Leokadia Zaręba z domu Rorat, w: www. ludobojstwo.pl).