Rok 1945: 7.45-9.45

Kalendarium ludobójstwa ukraińskiego

dokonanego na ludności polskiej

w latach 1939 - 1948

Opracował : Stanisław Żurek
Materiały znajdą się w książce nad którą obecnie pracuje.

Autor prosi o uzupełnienie i uwagi.

Rok 1945

Lipiec 1945

5 lipca >

· w miasteczku Krasiczyn pow. Przemyśl w zasadzce upowcy z sotni „Burłaki” zabili 9 Polaków, milicjantów

· we wsi Tarnawce pow. Przemyśl w walce z UPA poległo 9 Polaków

· we wsi Terka pow. Lesko upowcy zamordowali 9 Polaków: 2 zastrzelili, 2 powiesili, 5 uprowadzili bez śladu

7 lipca >

· we wsi Pawłokoma pow. Brzozów Ukraińcy z SKW zamordowali Polkę wracającą z przymusowych robót

· we wsi pod Przemyślem „ukraińscy partyzanci” zamordowali Polkę Karolinę Kaszycką powracającą z przymusowych robót z Niemiec i zagrabili jej skromne mienie

· we wsi Szczawne pow. Sanok banderowcy zamordowali 3 Polaków, w tym naczelnika stacji kolejowej i milicjanta

12 lipca > w miasteczku Bircza pow. Dobromil (pow. Przemyśl) upowcy zamordowali 1 Polaka.

15 lipca > we wsi Zapałów pow. Jarosław upowcy zamordowali 6 Polaków.

Nocą z 16 na 17 lipca > we wsi Wojutycze pow. Sambor banderowcy zamordowali 2 rodziny polskie, tj. 12 Polaków; 6 dzieci, w tym córki lat 2 i 4 oraz 3 córki w wieku od 17 do 22 lat; przed śmiercią kobiety i dziewczęta były gwałcone; wszystkie ofiary były torturowane, ich ciała były zmasakrowane.

17 lipca >

· we wsi Duszatyń pow. Sanok (Bieszczady) upowcy zmordowali Polaka, gajowego

· we wsi Łukowe pow. Lesko (Bieszczady) upowcy zamordowali 2 Polaków: matkę z synem

Nocą z 17 na 18 lipca >

· we wsi Lipa koło Birczy pow. Przemyśl upowcy spalili 3 domy polskie i zamordowali 1 Polaka

· we wsi Wojutycze pow. Sambor upowcy podczas kolejnego napadu zamordowali 7 Polaków

18 lipca > we wsi Zawadka pow. Lesko upowcy zmordowali 2 Polaków.

19 lipca > we wsi Stubieńko pow. Przemyśl banderowcy zamordowali 3 Polaków, braci, podczas zbioru żyta na polu.

20 lipca > we wsi Janów Lwowski pow. Gródek Jagielloński upowcy zamordowali 20-letniego Polaka: był duszony paskiem, miał wyrwany język, rozbita głowę i liczne rany kłute.

Nocą z 20 na 21 lipca > we wsi Zawadka pow. Lesko Ukraińcy zamordowali 4-osobową rodzinę polską.

22 lipca > we wsi Srogów pow. Sanok Ukraińcy uprowadzili 1 Polkę, której zwłoki odnaleziono w lesie 23 marca 1946 roku.

23 lipca > we wsi Kamienne pow. Sanok Ukraińcy zamordowali 1 Polaka i spalili jego dom.

24 lipca >

· we wsi Brzozowiec pow. Sanok Ukraińcy zamordowali 5 Polaków, w tym kobietę i żołnierza WP

· we wsi Małkowice pow. Przemyśl Ukraińcy zamordowali 20-letnią Polkę

25 lipca >

· we wsi Hadyńkowce pow. Kopyczyńce upowcy uprowadzili 2 polskie rodziny liczące 10 osób, zwłoki ich odnaleziono w studni

· we wsi Polańczyk pow. Lesko (Bieszczady) upowcy zamordowali 3 Polaków

26 lipca > we wsi Bóbrka pow. Lesko upowcy zamordowali 2 Polaków.

28 lipca > we wsi Lipa pow. Przemyśl upowcy zamordowali 1 Polaka oraz powiesili Ukrainkę, żonę Polaka, który uciekł do Birczy.

30 lipca >

· we wsi Bereska pow. Lesko (Bieszczady) upowcy zamordowali 3 Polaków

· we wsi Bezmiechowa Górna pow. Lesko Ukraińcy zamordowali 4 Polaków

· we wsi Glinne pow. Lesko (Bieszczady) upowcy zamordowali 2 Polaków

· we wsi Lipa pow. Przemyśl upowcy zamordowali 8 Polaków, a pozostałych wypędzili zabraniając powrotu

· we wsi Orelec pow. Lesko (Bieszczady) upowcy zamordowali 2 Polaków

· we wsi Ruska Wieś pow. Przemyśl Ukraińcy zamordowali 1 Polaka

31 lipca >

· w miasteczku Baligród pow. Lesko upowcy zamordowali 2 Polaków, w tym kobietę

· w miasteczku Bircza pow. Przemyśl banderowcy zastrzelili 2 Polaków jadących furmanką

· we wsi Kotówka pow. Kopyczyńce Ukraińcy zamordowali 1 Polaka

· we wsi Zawadka pow. Lesko Ukraińcy zamordowali 3 Polaków

Na przełomie czerwca i lipca > we wsi Terka pow. Lesko (Bieszczady) upowcy zamordowali 3 Polaków.

W lipcu >

· we wsi Brzeżawa pow. Przemyśl upowcy uprowadzili Polaka, który zaginał

· we wsi Kobylnica Ruska pow. Jaworów upowcy zamordowali 1 Polaka

· w miasteczku Kołomyja woj. stanisławowskie banderowcy zamordowali Polaka, pracownika browaru w Piadykach

· we wsi Korolówka pow. Borszczów banderowcy uprowadzili 25-letnią Polkę, która zaginęła bez wieści

· we wsi Lubsza pow. Żydaczów upowcy zastrzelili Polaka, którego ojca zamordowali jesienią 1944 roku

· we wsi Ostapie pow. Skałat upowcy zamordowali żołnierza II Armii WP, który przyjechał do rodziny

· we wsi Perespa pow. Łuck w areszcie NKWD współwięźniowie nacjonaliści ukraińscy zamordowali 18-letniego Polaka Franciszka Mańczaka, który powrócił na Wołyń po ekspatriacji do Polski, ponieważ zakochał się w ukraińskiej dziewczynie

· we wsi Poznanka Gniła pow. Skałat upowcy zamordowali plutonowego WP: na ciele wypalili mu ogniem sylwetkę orła, zmasakrowali twarz, wybili zęby, na plecach miał kilka ran kłutych

· we wsi Rajskie pow. Lesko (Bieszczady) upowcy zamordowali 2 Polaków: dyrektora kopalni ropy Ochala z żoną; ich 2 dzieci, głodne, przez kilka tygodni kryły się na cmentarzu, aż zabrali je żołnierze

· we wsi Rudka pow. Jarosław Ukraińcy z SKW z Cieplic, Dobrej, Dobczy i Piskorowic obrabowali gospodarstwa polskie oraz zamordowali 4 Polaków

· we wsi Tynów pow. Drohobycz banderowcy zastrzelili na moście 18-letniego Polaka i ciało wrzucili do rzeki

· we wsi Tyszkowce pow. Horodenka banderowcy zamordowali 11 Polaków, w tym starsze małżeństwo oraz 3 kobiety w wielu 34 – 36 lat

Sierpień 1945

Nocą z 31 lipca na 1 sierpnia >

· w miasteczku Baligród pow. Lesko upowcy zamordowali od 2 do 11 Polaków

· we wsi Hoczew pow. Lesko (Bieszczady) upowcy zamordowali 5 Polaków

4 sierpnia >

· we wsi Łastówki pow. Drohobycz banderowcy zamordowali 1 Polkę

· we wsi Sielnica pow. Przemyśl Ukraińcy z SKW uprowadzili i zamordowali 2 Polaków; „Kurasz Jan, ur. 17.06. 1892 r., miejscowy sołtys, został związany drutem kolczastym i wrzucony żywcem do studni w Bachórzem” (Sz. Siekierka..., s. 724, lwowskie)

6 sierpnia > we wsi Balnica pow. Lesko (Bieszczady) upowcy zamordowali Polaka, gajowego.

7 sierpnia > we wsi Szczerbanówka pow. Lesko (Bieszczady) upowcy zamordowali 1 Polaka.

8 sierpnia > we wsi Leszczowate pow. Lesko (Bieszczady) upowcy zamordowali 1 Polaka.

13 sierpnia > we wsi Maćkowice pow. Przemyśl miejscowi Ukraińcy zamordowali 1 Polaka.

17 sierpnia > we wsi Cewków pow. Lubaczów Ukraińcy zamordowali 2 Polaków.

18 sierpnia . we wsi Ujkowice pow. Przemyśl upowcy obrabowali gospodarstwa polskie oraz zamordowali 13 Polaków i 2 Ukraińców.

Nocą z 18 na 19 sierpnia > we wsi Kluwińce pow. Kopyczyńce Ukraińcy zamordowali 3 Polaków.

Nocą z 20 na 21 sierpnia > we wsi Hola pow. Włodawa upowcy zamordowali około 15 Polaków.

22 sierpnia >

· we wsi Iskań pow. Przemyśl banderowcy zamordowali Polkę a jej zwłoki wrzucili do rzeki San

· we wsi Szklary pow. Sanok Ukraińcy zamordowali 2 Polaków

W sierpniu >

· we wsi Bircza Stara pow. Dobromil (pow. Przemyśl) na drodze, podczas powrotu z kościoła w Birczy, upowcy uprowadzili 2 Polaków; rodzeństwo, 24-letniego brata i jego młodszą siostrę – i ślad po nich zaginał

· we wsi Czukiew pow. Sambor banderowcy na oczach matki zamordowali jej 19-letniego syna; za czasów ZSRR postawiono tutaj Pomnik Matki Ukrainy z wypisanymi nazwiskami polskich i ukraińskich ofiar banderowców, zainstalowano znicz podłączony do gazociągu; gdy powstała wolna Ukraina tablicę zerwano, znicz został zniszczony, dopływ gazu zamknięty; „I właśnie w taki sposób zaczęła się rodzić „nowa przyjaźń” pomiędzy narodami Ukrainy i Polski’ (Sz. Siekierka..., s. 900, lwowskie)

· we wsi Horożanka pow. Podhajce „ukraińscy powstańcy” uprowadzili 22-letnią Polkę i ślad po niej zaginął; wywieziona w 1942 roku na przymusowe roboty do Niemiec powróciła do wsi i okazało się, że jej rodzice już „repatriowali się” do Polski

· we wsi Petlikowce Stare pow. Buczacz pozostała 75-letnia matka (Tekla Grubizna) czekając na powrót syna (Karol Grubizna, lat 34) z wojska, inni Polacy wyjechali do Polski.; gdy wrócił tego samego dnia z tobołkami ruszyli do Buczacza; na skraju wsi zatrzymali ich „ukraińscy powstańcy” i zamordowali: syna rozebrali z munduru do bielizny, związali ręce i nogi drutem kolczastym, ułożyli na drzwiach nabitych do góry ostrymi gwoździami i deptali po jego ciele na oczach matki, aż skonał, potem zamordowali matkę

· we wsi Podhorce pow. Stryj miejscowi banderowcy zamordowali 32 letniego Polaka, który przyszedł obejrzeć swoje gospodarstwo

· we wsi Siedliska pow. Brzozów banderowcy uprowadzili Polkę, żonę Ukraińca, zmasakrowali jej twarz i zamordowali; spalili tez drewniany kościółek

· we wsi Ustrzyki Górne pow. Lesko (Bieszczady0 upowcy zamordowali 2 Polaków

· we wsi Wołodź pow. Brzozów na drodze między wsią Siedliska a wsią Poręba znaleziono zwłoki uprowadzonego 16-letniego Polaka: ręce miał przybite gwoździami do dwóch rosnących obok siebie drzew a w bok ciała miał wbity zardzewiały bagnet, skonał w męczarniach

Wrzesień 1945

1 września >

· na drodze ze wsi Bełz do wsi Waręż pow. Sokal w zasadzce upowców zginęło 19 Polaków, milicjantów

· we wsi Cewków pow. Lubaczów Ukraińcy zamordowali 20-letnioego Polaka

· w okolicach miasta Hrubieszów upowcy napadli na samochód Starostwa Powiatowego w Hrubieszowie i zamordowali 18 Polaków cywilnych oraz 3 funkcjonariuszy UB

· we wsi Kłokowice pow. Przemyśl banderowcy zamordowali 1 Polaka

· we wsi Ropienka pow. Lesko Ukraińcy zamordowali 1 Polaka

· we wsi Wyżłów pow. Hrubieszów upowcy napadli na samochód i zamordowali 20 Polaków, w tym 3 kobiety i 1 milicjanta

2 września > w miasteczku Lubaczów woj. rzeszowskie Ukraińcy zamordowali 1 Polaka.

8 września > we wsi Cewków pow. Lubaczów Ukraińcy zamordowali 1 Polaka.

9 września > we wsi Chyrzyna pow. Przemyśl upowcy zamordowali 2 Polaków, w tym 23-letnią kobietę.

11 września > we wsi Rokszyce pow. Przemyśl w zasadzce upowców zginęło 5 żołnierzy WP.

13 września >

· we wsi Ropienka pow. Lesko Ukraińcy zamordowali 1 Polkę

· we wsi Wereszczyca pow. Włodawa upowcy zamordowali 1 Polaka pracującego na polu

14 września > we wsi Nowa Grobla pow. Jarosław upowcy zamordowali 4 Polaków, w tym 3 żołnierzy WP.

16 września >

· we wsi Dusowce pow. Przemyśl upowcy zamordowali 2 Polaków i spalili ich ciała razem z domem

· we wsi Wróblik Szlachecki pow. Sanok Ukraińcy obrabowali dom i zamordowali 1 Polkę

Około 16 września > we wsi Odrzechowa w woj. rzeszowskim upowcy z kurenia „Rena” obrabowali gospodarstwa polskie oraz zamordowali kilkunastu Polaków.

17 września > we wsi Walawa pow. Przemyśl upowcy zamordowali 8 Polaków, w tym dzieci lat 6, 8 i 13.

20 września > we wsi Wojtkowa pow. Przemyśl upowcy zamordowali 32 Polaków: 20 cywilnych i 12 milicjantów.

23 września > we wsi Lipowiec pow. Jaworów Ukraińcy zamordowali 1 Polaka.

24 września >

· we wsi Dzików Nowy pow. Lubaczów upowcy zamordowali 3 żołnierzy WP

· w miasteczku Krasiczyn pow. Przemyśl upowcy zamordowali 17 Polaków, w tym 5 osób spalili żywcem oraz 5 uprowadzonych zaginęło bez wieści

Nocą z 25 na 26 września > we wsi Rokszyce pow. Przemyśl upowcy spalili 30 gospodarstw polskich oraz zamordowali 8 Polaków, w tym kobietę.

26 września > we wsi Zawisznia pow. Sokal Ukraińcy zamordowali 1 Polaka.

28 września > we wsi Lalin pow. Sanok Ukraińcy spalili wieś i zamordowali 2 Polaków 10 poranili.

29 września >

· we wsi Chotylub pow. Lubaczów upowcy zamordowali 1 Polaka

· we wsi Krzywcza pow. Przemyśl upowcy zamordowali Polaka, milicjanta

· we wsi Ropienka pow. Lesko Ukraińcy zamordowali 1 Polaka

30 września > we wsi Wodniki pow. Bóbrka banderowcy zamordowali 15 Polaków, w tym całe rodziny.

W sierpniu lub we wrześniu > we wsi Hucisko Oleskie pow. Złoczów upowcy uprowadzili 2 Polaków, którzy zaginęli bez wieści oraz ze stacji kolejowej w Złoczowie z pociągu wiozącego Polaków na Ziemie Odzyskane do wsi udała się 1 Polka i zaginęła bez wieści.

We wrześniu >

· we wsi Babica pow. Przemyśl Ukraińcy zamordowali Polaka wracającego z przymusowych robót w Niemczech

· we wsi Bachów pow. Przemyśl Ukraińcy obrabowali gospodarstwa polskie i zamordowali 3 Polaków

· we wsi Czerniawka pow. Jworosław upowcy zamordowali 10 Polaków, w tym 3 żołnierzy WP

· we wsi Łany Polskie pow. Kamionka Strumiłowska upowcy zamordowali 7 Polaków: rodziny 4 i 3-osobowe; ocalało niemowlę przykryte ciałem matki

· we wsi Osowce pow. Buczacz dwaj Ukraińcy sąsiedzi zamordowali Polaka, który powrócił tutaj zdemobilizowany z wojska i nie wiedział, że jego rodzina już „repatriowała się” na Ziemie Odzyskane

We wrześniu ze stacji kolejowej w Buczaczu odjechał ostatni transport Polaków z Barycza, z księdzem Józefem Mrozem, w ramach „repatriacji” na Ziemie Odzyskane.